Phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền quản lý của chính quyền địa phương
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, mục đích của việc sửa đổi Luật nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển văn hóa; phát huy vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước về quảng cáo của trung ương, địa phương trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về hoạt động quảng cáo.
Tạo lập hành lang pháp lý đầy đủ đồng bộ, thống nhất để quản lý hoạt động quảng cáo, hỗ trợ, thúc đẩy doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ quảng cáo phát triển. Bảo đảm tính phù hợp, đồng bộ, không chồng chéo với hệ thống pháp luật khác có liên quan. Nâng cao trách nhiệm, năng lực của các chủ thể tham gia hoạt động quảng cáo; năng lực doanh nghiệp kinh doanh quảng cáo.
Về quan điểm xây dựng dự án Luật, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đó là bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành; thực hiện hiệu quả các công ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Sửa đổi, hoàn thiện các quy định của pháp luật về quảng cáo còn vướng mắc, khó khăn, chưa phù hợp với thực tiễn, bổ sung các vấn đề mới phát sinh; luật hóa các quy định, cơ chế đã được thực tiễn khẳng định phù hợp nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Hoàn thiện cơ chế, chế tài để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về quảng cáo nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng; Đảm bảo ngày càng tốt hơn quyền của tổ chức, cá nhân kinh doanh quảng cáo.
Thực hiện nguyên tắc thống nhất quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và quản lý nhà nước; phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền quản lý của chính quyền địa phương; cải cách thủ tục hành chính.
Về phạm vi điều chỉnh, kế thừa các quy định về phạm vi điều chỉnh tại Luật Quảng cáo năm 2012, dự án Luật quy định về hoạt động quảng cáo; Quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động quảng cáo; Quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo. Luật này sửa đổi, bổ sung một số quy định về quản lý nội dung và điều kiện quảng cáo; Quản lý hoạt động quảng cáo trên môi trường mạng, dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới và quảng cáo trên phương tiện báo chí; Hoạt động quảng cáo ngoài trời.
Đối tượng áp dụng là tổ chức, cá nhân Việt Nam; tổ chức, cá nhân nước ngoài tham gia hoạt động quảng cáo trên lãnh thổ Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam khi thực hiện hoạt động quảng cáo môi trường mạng, dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới tại thị trường Việt Nam. Các tổ chức, cá nhân tham gia quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo.
Thông tin về quá trình xây dựng dự án Luật, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, căn cứ Quyết định số 53/QĐ-TTg ngày 15/1/2024 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình công tác năm 2024 của Chính phủ, Chính phủ đã giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan tổ chức xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Theo đó, Bộ đã tiến hành tổng kết thi hành 10 năm thực hiện Luật Quảng cáo năm 2012. Ban hành Kế hoạch xây dựng Dự án Luật; thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập; xây dựng dự thảo và tổ chức các cuộc họp lấy ý kiến thành viên Ban soạn thảo, Tổ biên tập.
Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến Luật Quảng cáo năm 2012, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về quản lý hoạt động quảng cáo. Tổ chức các hoạt động phục vụ cho việc xây dựng Dự án Luật, tổ chức Hội thảo ư để lấy ý kiến các cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia, cơ quan báo chí, doanh nghiệp, Hiệp hội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam.
Tổ chức lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan về Dự án Luật và đăng tải trên Cổng thông tin Điện tử Chính phủ, Cổng Thông tin điện tử của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong thời gian 60 ngày.
Nghiên cứu, tiếp thu ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức và Nhân dân, hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật đề nghị Bộ Tư pháp thẩm định. Bộ Tư pháp đã thẩm định hồ sơ Dự án Luật; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm định, hoàn thiện dự án Luật, trình Chính phủ.
Tại Phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 6/2024, Chính phủ đã thông qua Dự án Luật (Nghị quyết số 97/NQ-CP ngày 24/6/2024 của Chính phủ); Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật; Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình Dự án Luật, trình Quốc hội theo quy định.
Về bố cục, dự án Luật gồm 03 điều. Trong đó, điều 1 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, cụ thể: Sửa đổi, bổ sung 15 điều: Điều 2, 5, 10, 19, 20, 21, 22, 23, 28, 29, 30, 31, 36, 37, 38. Bổ sung 02 điều: Điều 15a, 19a. Bổ sung 03 khoản: khoản 1a vào Điều 18; khoản 15 vào Điều 2; khoản 5 vào Điều 31.
Điều 2 bãi bỏ, thay thế một số cụm từ, điểm, khoản của Luật Quảng cáo: Bãi bỏ 02 điểm (điểm đ khoản 4 của Điều 20; điểm b khoản 3 của Điều 31). Bãi bỏ 01 khoản (khoản 2 của Điều 29). Bãi bỏ 01 cụm từ liên quan đến thành phần hồ sơ tại điểm c khoản 3 của
Điều 31. Thay thế 01 cụm từ tại các khoản 6, 7 và 8 của Điều 22.
Điều 3 là về Hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, dự án Luật đã bám sát mục đích, quan điểm chỉ đạo và cụ thể hóa nội dung 03 Chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật đã được thông qua bằng việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Quảng cáo năm 2012. Cụ thể:
Đối với Chính sách 1 “Hoàn thiện các quy định về nội dung và hình thức quảng cáo phù hợp với sự phát triển đa dạng của hoạt động quảng cáo”.
Đối với Chính sách 2 “Hoàn thiện quy định về quản lý hoạt động quảng cáo trên báo chí, môi trường mạng và dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới”.
Đối với Chính sách 3 “Hoàn thiện quy định đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời”.
Làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước của các bộ, cơ quan, địa phương đối với hoạt động quảng cáo
Trình bày nội dung thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2012; cơ bản nhất trí với phạm vi sửa đổi, bổ sung Luật; đồng thời cho rằng hồ sơ dự án Luật đảm bảo yêu cầu về thời hạn; các tài liệu trong Hồ sơ dự án Luật cơ bản phù hợp với quy định.
Về trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo, ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục nhất trí với việc phân định, làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước của các bộ, cơ quan, địa phương đối với hoạt động quảng cáo. Đồng thời, đề nghị làm rõ chủ thể chịu trách nhiệm chính trong quản lý nhà nước về quảng cáo đối với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; nghiên cứu bổ sung quy định trách nhiệm của Bộ Công thương, Bộ Công an.
Liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tán thành với chủ trương cần có quy định cụ thể, rõ ràng về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, trong đó có người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng.
Về những quy định cụ thể, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đề nghị cần tiếp tục rà soát, có hướng dẫn cụ thể về cách thức và hình thức thông báo trước cho người tiêu dùng về việc người có ảnh hưởng đang thực hiện hoạt động quảng cáo; đồng thời phân định cụ thể vị trí, vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động quảng cáo trên mạng, trên cơ sở đó, có quy định phù hợp với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, nhất là người có ảnh hưởng trên mạng. Cùng với đó, tiếp tục rà soát để đảm bảo tính thống nhất với Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023.
Bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, bao quát hết các đối tượng hoạt động quảng cáo trên mạng
Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng tán thành với việc bổ sung quy định cụ thể về quảng cáo trên mạng. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, việc bổ sung quy định quảng cáo trên mạng cần đối chiếu, rà soát với các luật chuyên ngành, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, bảo đảm bao quát hết các đối tượng hoạt động quảng cáo trên mạng.
Bên cạnh đó, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục thống nhất với việc sửa đổi thời gian chờ tắt hoặc mở quảng cáo trên mạng để phù hợp với thực tiễn cũng như xu hướng phát triển của quảng cáo trên thế giới, tuy nhiên, việc điều chỉnh gấp 4 lần, từ 1,5 giây lên 06 giây cần được đánh giá tác động, lý giải kỹ lưỡng để đảm bảo khách quan, thuyết phục hơn.
Ngoài ra, dự thảo Luật chưa quy định đối với quảng cáo có chứa đường link dẫn đến trang thông tin cá nhân, đến những ứng dụng trên thiết bị di động, thiết bị điện tử khác. Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đề nghị nghiên cứu có quy định phù hợp.
Về việc cấp giấy phép xây dựng công trình quảng cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ hơn căn cứ, tác động của việc thay đổi quy định cấp giấy phép từ trên 20m2 thành 40m2; nghiên cứu bổ sung quy định cấp giấy phép cho một số loại hình quảng cáo mới (như quảng cáo dạng 3D gắn với công trình xây dựng sẵn có). Đồng thời, tiếp tục rà soát, đối chiếu với Luật Xây dựng và Luật Đường bộ để hạn chế sự mâu thuẫn, chồng chéo, đơn giản hoá thủ tục hành chính.
