Ngày 18/7, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã có cuộc làm việc với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về tình hình thực hiện nhiệm vụ 6 tháng đầu năm, phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2024.
Dự buổi làm việc có Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng; các Thứ trưởng: Tạ Quang Đông, Trịnh Thị Thủy, Hoàng Đạo Cương, Hồ An Phong, cùng lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ.
Toàn ngành đạt nhiều kết quả nổi bật
Tại buổi làm việc, báo cáo tóm tắt về kết quả công tác văn hóa, thể thao và du lịch 6 tháng đầu năm, nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2024, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, 6 tháng vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng như toàn ngành đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Trong đó, Bộ đã làm tốt vai trò tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ trong việc tăng cường hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Có thể nói, chưa bao giờ ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đón nhận nhiều sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ như hiện nay. Trong các văn kiện, nghị quyết hay các phát biểu chỉ đạo của các lãnh đạo chủ chốt đều đề cập đến vấn đề văn hóa, trên nhiều phương diện. Nhận thức về vị trí, vai trò của văn hóa đối với sự phát triển bền vững ở các cấp ủy, chính quyền được nâng lên, từ đó đã có những chuyển biến tích cực trong hành động.
Đối với công tác quản lý Nhà nước, Bộ đã tập trung hoàn thiện, rà soát khoảng trống về pháp lý để tiếp tục tham mưu trình Chính phủ, Quốc hội ban hành Luật và Nghị định, xem đây không chỉ là công cụ quản lý Nhà nước mà còn kiến tạo sự phát triển.
Công tác hoàn thiện thể chế được chú trọng và có chuyển biến tích cực. Trong 6 tháng đầu năm 2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng, hoàn thiện trình cấp có thẩm quyền 2 dự án Luật (Luật Di sản văn hóa sửa đổi, Luật Quảng cáo sửa đổi) và 3 Nghị định.
Đáng chú ý, Quốc hội đã cho ý kiến lần 1 về Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2030. Đây là một trong những dấu ấn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, vượt qua tư duy nhiệm kỳ để kiến tạo sự phát triển, huy động sức mạnh tổng hợp nhằm phát triển văn hóa theo hướng bền vững như tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021.
Bên cạnh đó, xác định xây dựng văn hóa là công việc lâu dài, đòi hỏi cần phải phát huy sức mạnh của Nhân dân, Nhân dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ văn nghệ sĩ giữ vai trò quan trọng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tập trung vào công tác xây dựng môi trường văn hóa, lấy cơ sở là địa bàn trọng tâm để tác nghiệp, bảo tồn, phát huy và nhân lên các giá trị văn hóa.
Cùng với đó, sau thành công của Hội thảo khoa học quốc gia "Hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới", Bộ đã tập trung chỉ đạo và đề nghị các tỉnh, thành ban hành các nghị quyết chuyên đề. Đến nay, 63/63 tỉnh đều có các kế hoạch, nghị quyết chuyên đề để phát huy giá trị, tiềm năng văn hóa, phẩm chất tốt đẹp của con người ở mỗi vùng đất.
Bộ trưởng đánh giá “Nhìn chung, trong công tác tham mưu, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chọn đúng, trúng, làm có trọng tâm, trọng điểm. Từ công tác thể chế đến các nội dung hoạt động cụ thể”.
Điểm sáng tiếp theo cũng trong lĩnh vực văn hóa đó là các sự kiện văn hóa, thể thao, nghệ thuật cấp quốc gia, cấp vùng tiếp tục được tổ chức góp phần quảng bá, giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa (nhất là các loại hình nghệ thuật truyền thống có nguy cơ mai một), đồng thời đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của Nhân dân.
Trong 6 tháng đầu năm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ trì tổ chức thành công các hoạt động trong khuôn khổ Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-07/5/2024); phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức thành công Lễ khai mạc Năm Du lịch Quốc gia - Điện Biên 2024 với chủ đề "Vinh quang Điện Biên Phủ - Trải nghiệm bất tận"; phối hợp với tỉnh Quảng Trị tổ chức Lễ hội Vì hòa bình năm 2024; các sự kiện Liên hoan trình diễn nghệ thuật...
Đối với lĩnh vực du lịch, thực hiện Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 18/5/2023 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh phục hồi, tăng tốc phát triển du lịch hiệu quả, bền vững; Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 23/2/2024 về phát triển du lịch toàn diện, nhanh và bền vững thời gian tới, du lịch Việt Nam tiếp tục có sự phát triển, được Thủ tướng Chính phủ đánh giá là "điểm sáng trong bức tranh kinh tế".
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tập trung khai thác, mở rộng thị trường, nhất là các thị trường trọng điểm, tiềm năng để thu hút khách du lịch. Lượng khách du lịch quốc tế đến với Việt Nam trong 7 tháng đầu năm đã có dấu hiệu tăng; trong đó, có những thị trường đã phục hồi và vượt qua các con số thống kê thời kỳ trước đại dịch Covid-19. Du lịch nội địa được xác định là bệ đỡ của ngành Du lịch. Điểm đáng mừng là mỗi địa phương đã bắt đầu có những sản phẩm du lịch đặc trưng, đồng thời có sự kết nối trong việc phát triển vùng.
Về thể thao, Thể thao Việt Nam dựa trên 2 trụ cột, thể thao cho mọi người với Cuộc vận động "Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại" để phát hiện tạo nguồn, đưa thể thao thành tích cao phát triển và thể thao thành tích cao cũng được quan tâm, chú trọng.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các địa phương tổ chức 14 giải thể thao quần chúng cấp quốc gia. Thể thao thành tích cao giành được 57 huy chương vàng, 55 huy chương bạc, 71 huy chương đồng tại các giải thể thao quốc tế. Tính đến nay, Thể thao Việt Nam đã có 16 suất chính thức tham dự Olympic Paris 2024.
Công tác đối ngoại về văn hóa được triển khai đồng bộ, từng bước đi vào chiều sâu, góp phần chung trong thành tựu đối ngoại của đất nước. Trong đó, các hoạt động xúc tiến, các ngày văn hóa, tuần văn hóa đã được triển khai một cách trọng điểm, gắn với các sự kiện, nhiệm vụ chính trị.
Bộ trưởng cho biết gần đây nhất là Diễn đàn xúc tiến du lịch và hợp tác văn hóa Việt Nam - Hàn Quốc dưới sự tham gia của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Những ngày văn hóa Việt Nam tại Liên bang Nga với tổng thể 3 hoạt động đã được sự đón nhận, quan tâm đặc biệt của nước chủ nhà, qua đó nâng tầm vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Đặc biệt, lan tỏa sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam với bạn bè quốc tế.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch vẫn còn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức. Thứ nhất là mâu thuẫn giữa nhận thức của xã hội với chức năng, nhiệm vụ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Thứ hai là mâu thuẫn giữa mục tiêu cần hướng đến và nguồn lực được phân bổ cho mục tiêu này còn khó khăn. Thứ ba là nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành Văn hóa đang còn đang thiếu, đặc biệt là những chuyên gia đầu ngành trong quản lý, nghiên cứu sâu về văn hóa, nghệ thuật.
“Có thể thấy việc hoàn thiện và ban hành các cơ chế chính sách đã được nhìn ra nhưng quá trình thực thi còn gặp nhiều khó khăn” - Bộ trưởng nêu
Bên cạnh đó, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang thiếu cơ chế để phân tích dự báo, nhất là công tác thống kê. Việc thiếu cả hạ tầng cứng và phần mềm là bài toán không phải "ngày một ngày hai" có thể giải quyết được. Ngoài ra, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, những tác động mặt trái của cơ chế thị trường cũng đang tạo nên thách thức cho sự phát triển của văn hóa. Để khắc phục đòi hỏi phải có những bước đi thích hợp, lâu dài và có chiều sâu.
Tiếp tục đổi mới cách thức tiếp cận và tư duy quản lý
Về phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2024, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết toàn ngành sẽ tiếp tục đổi mới cách thức tiếp cận và tư duy quản lý từ "làm văn hóa" sang "quản lý Nhà nước về văn hóa", triển khai nhiệm vụ với tinh thần chủ động, nghiêm túc, quyết liệt, linh hoạt.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục hoàn thiện Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 báo cáo Chính phủ, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 8; Tập trung phát triển văn hóa toàn diện, trên cơ sở kết quả làm được; Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển các ngành Công nghiệp Văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đặt trọng tâm nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập của thị trường văn hóa; Rà soát, ký kết và thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế về hợp tác văn hóa, nghệ thuật giữa Việt Nam với các nước đối tác chiến lược toàn diện, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện; Tập trung triển khai Kết luận số 70-KL/TW của Bộ Chính trị về phát triển thể dục, thể thao trong thời kỳ mới; Chiến lược phát triển thể dục thể thao đến năm 2030 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Triển khai hiệu quả Nghị quyết số 82/NQ-CP và Chỉ thị số 08/CT-TTg về phát triển du lịch, tổ chức hiệu quả các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch năm 2024...
Bộ trưởng cho biết, toàn ngành chú trọng thực hiện “3 quyết tâm, 4 chủ động, 5 hiệu quả”. Theo đó, 3 quyết tâm gồm: Quyết tâm tăng tốc, về đích, hoàn thành đạt và vượt chỉ tiêu Kế hoạch công tác năm 2024 đã đề ra; Quyết tâm xây dựng các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ trong sạch, vững mạnh toàn diện, thực thi nhiệm vụ với phương châm "nỗ lực của mỗi người tương lai của chúng ta"; Quyết tâm tổ chức thành công, hiệu quả, có sức lan tỏa các sự kiện văn hoá, thể thao và du lịch lớn, quy mô toàn quốc.
4 chủ động gồm: Chủ động xử lý công việc theo đúng chức trách nhiệm vụ được giao, không thoái thác, không né tránh, không đùn đẩy; Chủ động là "đối tác tin cậy trong mọi nhiệm vụ" khi phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ xử lý công việc, tạo sức mạnh tổng hợp; Chủ động phối hợp với các đơn vị chuyên môn của các Ban, Bộ, Ngành, địa phương; Chủ động công tác phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân lực chất lượng cao.
5 hiệu quả gồm: Hiệu quả về sử dụng nguồn lực: Phân bổ dự toán, giải ngân vốn đầu tư công, khai thác sử dụng cơ sở vật chất; Hiệu quả trong thực thi hoạt động nghiệp vụ: phải suy nghĩ thực thi nhiệm vụ có chiều sâu, để "xuất sắc là một thói quen"; Hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp; Hiệu quả thực sự về xây dựng Đảng tại các cơ quan, đơn vị; Hiệu quả thi đua, thi đua phải thực chất, vì "Từng giọt nước nhỏ thấm vào lòng đất, chảy về một hướng mới thành suối, thành sông".
Tại buổi làm việc, sau báo cáo kết quả công tác Văn hóa, Thể thao và Du lịch 6 tháng đầu năm, nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2024 của Bộ trưởng, các Thứ trưởng: Tạ Quang Đông, Trịnh Thị Thủy, Hoàng Đạo Cương, Hồ An Phong và đại diện một số đơn vị thuộc Bộ cũng đã làm rõ hơn từng lĩnh vực trong phạm vi phụ trách. Trong đó nổi bật là các lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm trong thời gian qua đã có những dấu ấn rõ nét. Bên cạnh các nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước giao, đã có nhiều chương trình nghệ thuật đến với Nhân dân ở các vùng miền, đặc biệt tại các địa bàn xa xôi, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần. Lĩnh vực điện ảnh có nhiều dấu ấn, đặc biệt trong việc tổ chức và nâng tầm các Liên hoan phim như Liên hoan phim Việt Nam, Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội…
Về lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, với vai trò là thành viên Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể nhiệm kỳ 2022-2026, thành viên Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023 -2027, lĩnh vực bảo tồn di sản văn hóa của Việt Nam được UNESCO ghi nhận và đánh giá cao. Những di sản văn hóa thiên nhiên thế giới, các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được thế giới ghi danh chính là nguồn lực thu hút khách tham quan, tôn vinh những giá trị văn hóa của Việt Nam.
Thể thao cũng có nhiều điểm sáng, Bộ đã trình Chính phủ Chiến lược phát triển thể dục, thể thao Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, gắn liền với thực hiện Kết luận số 70-KL/TW của Bộ Chính trị về phát triển thể dục, thể thao trong giai đoạn mới....
Du lịch Việt Nam thời gian qua đã phục hồi ấn tượng. Năm 2024, dự báo vượt chỉ tiêu đặt ra. Chất lượng du lịch Việt Nam ngày càng được nâng cao, môi trường du lịch được cải thiện, quảng bá, xúc tiến hình ảnh du lịch quốc gia được đổi mới, theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng.
Nỗ lực tối đa với từng việc làm cụ thể, đảm bảo hiệu quả
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ghi nhận, đánh giá cao những kết quả mà Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng như toàn ngành đạt được trong thời gian qua. Trong đó, cả ba lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch đều có sự khởi sắc, đạt được nhiều kết quả nổi bật. Theo Phó Thủ tướng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là Bộ quản lý lĩnh vực rất rộng và với nhiều đặc thù. Việc thay đổi tư duy từ làm văn hóa sang quản lý Nhà nước về văn hóa là sự chuyển hướng quan trọng, đúng đắn tạo tiền đề để Bộ thực thi các nhiệm vụ quan trọng.
Về định hướng trong thời gian tới, Phó Thủ tướng bày tỏ nhất trí cao với các phương hướng, nhiệm vụ mà Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nêu ra, đồng thời đề nghị Bộ ưu tiên triển khai các công việc khả thi trước mắt cũng như có định hướng tiếp tục với các công việc lâu dài.
Phó Thủ tướng nêu rõ: “Cơ chế chính sách, kinh phí, con người… là những vấn đề khó khăn không thể khắc phục được ngay. Trong khối lượng lớn công việc phải làm thời gian tới, cần thống nhất quan điểm giải quyết theo hướng trọng tâm, trọng điểm. Chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa là một nhiệm vụ trọng tâm của Bộ, cần có sự tập trung, khu trú điểm nhấn như xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa. Chương trình cần được xây dựng với tầm nhìn xa cho tương lai. Bên cạnh đó, từng việc làm cụ thể đều cần được nỗ lực tối đa để hoàn thành, đảm bảo hiệu quả, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.
