Lễ hội Chá Mùn của người Thái ở Thanh Hóa là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ký ban hành Quyết định đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội truyền thống, Tập quán xã hội và tín ngưỡng LỄ HỘI CHÁ MÙN CỦA NGƯỜI THÁI xã Yên Thắng - huyện Lang Chánh - tỉnh Thanh Hóa.

Quyết định yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp nơi có di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục tại Điều 1 Quyết định này, trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình, thực hiện việc quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Lễ hội Chá Mùn biểu của cộng đồng dân tộc người Thái ở xã Yên Thắng - huyện Lang Chánh - tỉnh Thanh Hóa là một nét đẹp sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng quan trọng với ước mong được thần linh phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng sinh sôi, tươi tốt, sức khỏe dồi dào, bản làng yên vui. 

caybong-1724751147.jpg
Trung tâm của lễ hội là cây bông (gọi là Bọoc mạy). Trên cây bông trưng bày đủ loài hoa, chim muông… và được đặt ở giữa sân

Theo truyền thống, cứ vào tháng 9 tháng 10 hàng năm, Lễ hội Chá Mùn được đồng bào dân tộc Thái ở Mường Lúm - xã Yên Thắng - huyện Lang Chánh tổ chức. Đây là dịp để đồng bào Thái gắn tình đoàn kết trong cộng đồng thôn bản và gìn giữ nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc bao đời nay.

Lễ hội Chá Mùn gồm nghi lễ mời Pó Then và linh hồn các thầy mo Mùn quá cố, gọi vía người bệnh về tham dự, đón người cai quản địa phương, khách tham dự. Bên cạnh đó là các hoạt động tổ chức các trò chơi, trò diễn. Cuối cùng là tiễn Pó Then, các linh hồn mo Mùn trở về Mường trời, chia tay và hẹn gặp nhau vào mùa lễ hội sau.

Xưa kia ở bản làng Mường Lúm đất đai cằn cổi, hạn hán kéo dài, người dân đói khổ, vất vả, ma quỷ quấy phá, thường xuyên bị dịch bệnh, ốm đau triền miên, không có thuốc để chữa bệnh. Để cứu giúp dân làng, đồng bào dân tộc Thái đã cử người lên Mường Trời cầu cứu Pó Then.

Lời kêu cứu của người Mường Lúm đã làm Pó Then động lòng thương xót và ra lệnh mở cổng trời cho quân lính, thần y xuống trần gian diệt trừ tà ma, chữa bệnh cứu giúp dân làng, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, lúa đầy bồ, khoai sắn đầy sân, bản làng yên ấm.

Thông qua Lễ hội Chá Mùn người dân sẽ gửi gắm những ước vọng lớn lao về cuộc sống bình yên, no ấm, đồng thời là dịp để mọi người giao lưu sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, vun đắp nên những nét đẹp trong phong tục, tập quán, tín ngưỡng, cũng như lối ứng xử thân thiện, mến khách, tạo nên một sắc thái văn hóa đặc sắc.

thay-lang-cung-cac-con-may-dang-thuc-hien-nghi-le-cung-te-than-linh-1724751216.jpg
Tái hiện lễ hội Lễ hội Chá Mùn của người Thái ở xã Yên Thắng, huyện Lang Chánh tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam. Ảnh: langvanhoavietnam.vn

Việc Lễ hội Chá Mùn của người Thái ở xã Yên Thắng - huyện Lang Chánh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là niềm vinh dự tự hào của không chỉ với người Thái, mà còn là của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn Thanh Hóa. Đây là cơ hội để cộng đồng người người Thái ở Thanh Hóa tích cực gìn giữ, quảng bá giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của địa phương gắn với phát triển du lịch.

T.H