Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Công văn số 5215/BGDĐT-GDPT ngày 3/9/2025, hướng dẫn cụ thể việc mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông.
Đây là bước đi nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và Chỉ thị 17/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về Đức - Trí - Thể - Mỹ.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc ban hành công văn nêu trên nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó yêu cầu “giáo dục bảo đảm hài hòa giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu; phát triển giáo dục trên nền tảng văn hóa, các giá trị truyền thống của dân tộc”.
Đây cũng là hoạt động của Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm thực hiện Chỉ thị 17/CT-TTg ngày 6/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh, trong đó xác định mục tiêu của việc dạy học 2 buổi/ngày là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về đức-trí-thể-mỹ, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bổ ích, đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, mục đích, yêu cầu khi đưa ra Hướng dẫn là tạo điều kiện để học sinh được học tập, trải nghiệm với các hoạt động giáo dục tư tưởng, truyền thống, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ, giáo dục hướng nghiệp, kỹ năng mềm thông qua sự tham gia của chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên nhằm làm phong phú thêm hoạt động dạy học, góp phần nâng cao phẩm chất, năng lực học sinh và thúc đẩy giáo dục toàn diện;
Kết nối nhà trường với cộng đồng nghệ thuật, nghề truyền thống, các tổ chức văn hóa-xã hội; góp phần bồi dưỡng giáo viên qua hoạt động kết hợp giảng dạy và sinh hoạt chuyên môn với chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên;
Bảo đảm việc tổ chức các hoạt động giáo dục có sự tham gia của chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên được tiến hành nghiêm túc, hiệu quả, tuân thủ quy định pháp luật và Điều lệ nhà trường; đồng thời phát huy sự tham gia của chính quyền địa phương, các lực lượng xã hội để xây dựng nền giáo dục hài hòa, bền vững, kết hợp giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu rõ, việc mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên phải dựa trên tiêu chí, tiêu chuẩn rõ ràng, đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương, nhà trường, tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh.
Đa dạng hóa hình thức tổ chức, gắn học sinh với thực tiễn
Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh việc huy động nguồn lực xã hội tham gia vào trường học sẽ góp phần làm phong phú thêm các hoạt động dạy học, tăng cường giáo dục toàn diện. Nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia dạy học chuyên đề, hoạt động trải nghiệm, câu lạc bộ nghệ thuật - thể thao, giao lưu văn hóa, hội thảo, tập huấn, biểu diễn, thi đấu…
Qua đó, học sinh không chỉ được tiếp cận kiến thức mới mà còn có cơ hội phát triển năng khiếu, kỹ năng mềm, cảm hứng học tập và gắn kết với đời sống thực tiễn.
Theo Hướng dẫn của Bộ, các nhà trường cần có kế hoạch cụ thể phù hợp điều kiện thực tiễn của nhà trường về nhu cầu mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên;
Có sự đồng thuận của các lực lượng tham gia; khi hợp đồng phải trao đổi, thống nhất về quan điểm, nội dung, chương trình, phương pháp, tác phong sư phạm, nội quy, quy chế của ngành, của cơ sở giáo dục và bảo đảm các tiêu chuẩn, điều kiện đối với các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên theo quy định;
Có cơ chế phối hợp và cơ chế tài chính rõ ràng, minh bạch, bảo đảm triển khai hiệu quả, ổn định, bền vững.
Đối với chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên, yêu cầu phải có phẩm chất tốt, thành tích, uy tín; có khả năng truyền đạt, kinh nghiệm và kỹ năng sư phạm phù hợp với lứa tuổi học sinh.
4 nhóm chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên được ưu tiên mời
- Chuyên gia, nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao, bằng cấp, chứng chỉ phù hợp với ngành, nhóm ngành; có kinh nghiệm thực tiễn và uy tín nghề nghiệp trong lĩnh vực liên quan; có thành tích, công trình nghiên cứu được công nhận.
- Nghệ nhân, nghệ sĩ đã đạt các danh hiệu do Nhà nước phong tặng hoặc đạt các giải thưởng cấp Bộ hoặc cấp tỉnh trở lên hoặc các Hiệp hội nghề nghiệp; có những đóng góp được giới chuyên môn và công chúng ghi nhận.
- Huấn luyện viên có văn bằng, chứng chỉ huấn luyện viên do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc có thành tích huấn luyện vận động viên đạt giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao; có kinh nghiệm thực tế trong công tác huấn luyện, đào tạo.
- Vận động viên đạt đẳng cấp vận động viên cấp 1 trở lên hoặc đoạt huy chương, giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao.
Nguyên tắc phối hợp rõ ràng, minh bạch
Theo hướng dẫn, giáo viên nhà trường giữ vai trò chủ trì, quản lý lớp học, trong khi các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên đóng góp kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm thực tiễn.
Việc phối hợp cần được thể hiện rõ trong kế hoạch, bao gồm phân công nhiệm vụ, trao đổi chuyên môn, sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và đánh giá hiệu quả.
Về tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu sử dụng ngân sách nhà nước theo dự toán được phê duyệt, đồng thời huy động các nguồn xã hội hóa hợp pháp. Việc chi trả phải công khai, minh bạch, theo hợp đồng lao động, nêu rõ quyền lợi, trách nhiệm và mức thù lao (nếu có).
Bộ Giáo dục và Đào tạo giao các Sở Giáo dục và Đào tạo chủ động tham mưu với UBND tỉnh, thành phố để xây dựng tiêu chuẩn, chính sách đãi ngộ cho lực lượng được mời, đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa, huy động nguồn lực từ cộng đồng, doanh nghiệp. Các Sở cũng cần phối hợp với cơ quan văn hóa, nghệ thuật, thể thao, chính quyền địa phương để xây dựng mô hình thí điểm, tổ chức tập huấn kỹ năng sư phạm cơ bản cho những người tham gia giảng dạy.
Ngoài ra, công văn khuyến khích các cơ sở giáo dục phổ thông và các trường đại học, viện nghiên cứu có trường phổ thông tổ chức đồng giảng, thỉnh giảng; khảo sát nhu cầu thực tế của học sinh, phụ huynh để xây dựng kế hoạch phù hợp; đồng thời công khai các khoản thu – chi liên quan.
Việc ban hành hướng dẫn được xem là cơ sở quan trọng để nhà trường gắn kết chặt chẽ hơn với cộng đồng văn hóa, nghệ thuật, thể thao, nghề truyền thống. Qua đó, học sinh có thêm cơ hội rèn luyện phẩm chất, năng lực, được truyền cảm hứng từ những người giàu trải nghiệm thực tế. Đồng thời, đây cũng là cách bồi dưỡng đội ngũ giáo viên thông qua hoạt động đồng giảng, sinh hoạt chuyên môn.
Bộ Giáo dục và Đào tạo kỳ vọng việc triển khai đồng bộ sẽ giúp đa dạng hóa hình thức dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng nền giáo dục hài hòa, kết hợp giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Chỉ thị số 17/CT-TTg về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh.
Trong đó có nội dung: Ưu tiên bố trí ngân sách địa phương, thực hiện lồng ghép có hiệu quả các chương trình, đề án, dự án để tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, kinh phí chi cho việc thực hiện dạy học 2 buổi/ngày. Có cơ chế để huy động các nhóm nhân lực có chuyên môn cao, nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục trong các nhà trường, nhất là về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, kỹ năng sống; phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa tại địa phương trong tổ chức các hoạt động giáo dục.
Đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân đóng góp, đầu tư nguồn lực cho giáo dục; ban hành văn bản hướng dẫn, chỉ đạo để các cơ sở giáo dục chủ động liên kết với các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia vào các hoạt động giáo dục phù hợp nhằm hỗ trợ việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày bảo đảm chất lượng, hiệu quả, công khai, minh bạch, theo quy định.
