Thông lệ chung của bóng đá, sau 23 tuổi các cầu thủ sẽ không còn bị ràng buộc bởi những bản hợp đồng đào tạo trẻ và được tự do lựa chọn bến đỗ mới, quyết định tương lai phát triển sự nghiệp của bản thân. Quy chế bóng đá chuyên nghiệp của Việt Nam còn thoáng hơn với quy định, các câu lạc bộ chỉ được ký hợp đồng đào tạo với cầu thủ đến năm 21 tuổi. Nhưng tất cả chỉ là hình thức, còn thực tế các câu lạc bộ vẫn luôn có cách lách luật, không nằm ngoài mục đích trói chân, ràng buộc cầu thủ trẻ với các điều khoản vô lý, thậm chí sai luật. Bộ luật Lao động Việt Nam cũng có quy định với lao động xác định thời hạn tối đa là 36 tháng. Hợp đồng chuyên nghiệp của cầu thủ Việt Nam chịu được điều chỉnh của Luật lao động cũng không thể vượt quá 3 năm.
Quy định là thế, nhưng ở V.League vẫn có những cầu thủ vì nhiều lý do, chủ yếu là tình nghĩa vẫn chấp nhận ký vào những bản hợp đồng có thời hạn tới 5 năm, thậm chí 8 đến 10 năm với câu lạc bộ như một cam kết, cống hiến suốt đời và là biểu tượng của sự trung thành, gắn bó. Cho dù ai cũng biết, tuổi nghề của cầu thủ chuyên nghiệp không thể kéo dài và quá 30 đã có thể ở bên kia sườn dốc của sự nghiệp. Chưa kể tới những trường hợp bị chấn thương hay gặp rủi ro có thể phải giã từ sự nghiệp khi mới đôi mươi. Với những cầu thủ Hoàng Anh Gia Lai, hầu hết đều thuộc lứa đầu, sinh năm 1995 như Công Phượng, Xuân Trường, Tuấn Anh, Văn Thanh, Văn Toàn, Minh Vương... nếu tính cả tuổi mụ thì đã tròm trèm 28. Giờ vẫn còn hợp đồng đá thêm 2 đến 4 năm nữa thì cũng đã “già” hết cả rồi còn chi nữa.
Quy chế chỉ cho phép ràng buộc cầu thủ trẻ bằng hợp đồng đào tạo đến tuổi 21, nhưng nhiều câu lạc bộ vẫn tìm cách để kéo dài thêm nhiều năm nữa. Như ở Hà Nội FC, Quang Hải thuộc diện may mắn khi bước qua tuổi 25 được giải phóng hợp đồng để tự do lựa chọn sang Pau FC tìm kiếm cơ hội và thử thách bản thân. Cũng có trường hợp như thủ môn Bùi Tiến Dũng hết hợp đồng đào tạo trẻ với Thanh Hóa khi vừa bước qua tuổi 23 và đã kịp khoác áo 3 câu lạc bộ với những bản hợp đồng chuyên nghiệp. Trong khi rất nhiều cầu thủ khác tiếp tục bị trói chân bằng những bản hợp đồng đào tạo trẻ. Thậm chí, 2 năm trước Liên đoàn bóng đá Việt Nam còn đưa vào Quy chế bóng đá chuyên nghiệp thêm điều khoản quy định, các câu lạc bộ được phép ký hợp đồng đào tạo trẻ với cầu thủ tới năm 25 tuổi và ngay sau đó đã phải sửa lại 23 tuổi như quy định của FIFA.
Tất nhiên, các câu lạc bộ có đủ mọi lý do để giữ chân cầu thủ khi cho rằng, mọi sự đồng thuận đều từ hai phía khi cầu thủ muốn tiếp tục gắn bó lâu dài với đội bóng. Sau khi hết hợp đồng đào tạo trẻ, hợp đồng kéo dài thêm vài năm nữa cũng là để tri ân cho câu lạc bộ đã có công phát hiện và đào tạo thành tài. Có thể cuối mùa bóng năm nay, một số cầu thủ Hoàng Anh Gia Lai sẽ có đủ điều kiện để ra đi khi bước qua tuổi 28 và chỉ còn vài năm sung sức để theo đuổi sự nghiệp riêng. Cũng có thể, nhiều người sẽ chọn cách an toàn, tiếp tục ở lại sân Pleiku để trở thành biểu tượng cho sự cống hiến và tri ân. Dù trong môi trường bóng đá chuyên nghiệp, có nhiều sự lựa chọn khác.
Đúng là chỉ ở V.League mới có những chuyện tưởng chừng như phi lý khi cầu thủ đá tới già vẫn chưa hết “hợp đồng tình nghĩa” với câu lạc bộ, hoặc các ông bầu vẫn luôn miệng nói là yêu bóng đá nhưng vẫn tìm mọi cách lách luật để đeo “vòng kim cô” vào những bản hợp đồng với cầu thủ. Chỉ khi nào V.League có Hiệp hội bảo vệ quyền lợi cho các cầu thủ thì may ra những tài năng bóng đá trẻ mới được cởi trói khi trưởng thành để tự quyết định tương lai, sự nghiệp của chính mình và không còn chịu cảnh đá tới già vẫn chưa hết hợp đồng đào tạo… trẻ.
