Sự kiện diễn ra ngày 26/9, do Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, Cục Bản quyền tác giả phối hợp tổ chức, với sự tham dự của các nhà nghiên cứu, nghệ sỹ, người thực hành và kinh doanh trong lĩnh vực văn hoá và sáng tạo.
Tại Hội thảo, ông Trần Hoàng - Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) - cho biết: Hội thảo "Cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp văn hóa và sáng tạo" là dịp để các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật và sáng tạo cùng trao đổi và bàn luận về các cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp văn hóa và sáng tạo ở Việt Nam, từ đó đề xuất những gợi mở, giải pháp nhằm nâng cao thúc đẩy hiệu quả thực thi của các cơ chế ưu đãi hiện có và phát triển các cơ chế, chính sách ưu đãi mới phù hợp với tình hình thực tiễn của các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo ở Việt Nam.
Theo ông Trần Hoàng, trong khoảng chục năm trở lại đây, các ngành Công nghiệp văn hóa và sáng tạo hiện đang nhanh chóng trở thành những ngành có đóng góp mạnh mẽ cho nền kinh tế quốc gia với 6,02% tổng giá trị gia tăng của các ngành kinh tế năm 2019. Sau hai năm có sự suy giảm (2020-2021), các ngành này đã và đang có xu hướng phát triển tốt trở lại với đóng góp 4,04% tổng giá trị gia tăng vào năm 2022. Trong giai đoạn 2018-2022, các ngành này đã thu hút lực lượng lao động trung bình khoảng 2,9 triệu đến 3,8 triệu người (chiếm 7,1% tổng dân số có việc làm) của cả nước. Năm 2022, số lượng doanh nghiệp chiếm 3,1% tổng số doanh nghiệp của cả nước, số lượng cơ sở kinh tế thuộc lĩnh vực công nghiệp văn hóa khoảng 70.321 cơ sở.
Được đánh giá là có tiềm năng trở thành ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, với một thị trường sôi động cho các sản phẩm và dịch vụ văn hóa sáng tạo nội địa trong những năm tới, tuy nhiên, các ngành này hiện đang gặp phải nhiều khó khăn do thiếu các cơ chế, chính sách ưu đãi chuyên biệt đối với các doanh nghiệp hoạt động trong các ngành công nghiệp văn hoá.
Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Trong chiến lược này, có nhiệm vụ quan trọng là cần xây dựng cơ chế ưu đãi, miễn, giảm thuế, phí phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi nhằm thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, phát triển các ngành công nghiệp văn hóa. Trước đó, vấn đề này cũng đã được đặt ra trong Nghị quyết số 33-NQ/TW tại Hội nghị lần thứ chín Ban chấp hành Trung ương Đảng Khóa XI, cụ thể là cần xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi về đất, tín dụng, thuế và phí đối với các cơ sở đào tạo và thiết chế văn hóa do khu vực tư nhân đầu tư, đặc biệt là ở vùng còn khó khăn.
Ông Trần Hoàng cho biết, trong năm 2023, Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam và Cục Bản quyền tác giả tập trung nghiên cứu, đề xuất những đổi mới về cơ chế ưu đãi chuyên biệt đối với người thực hành và doanh nghiệp hoạt động trong các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo ở Việt Nam.
Tiến sỹ Mai Thùy Hương - Phó Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam - cho rằng: Chúng ta có chủ trương về xã hội hóa từ những năm 2008, có các chính sách ưu đãi về thuế đối với một số loại hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu trong ngành văn hóa và sáng tạo. Tuy nhiên, trong thực tế, cơ chế và năng lực thực thi các chính sách đó chưa hiệu quả.
Trong hơn chục năm vừa qua, kết quả của các chương trình nghiên cứu và tư vấn chính sách về phát triển văn hóa nghệ thuật nói chung, nghiên cứu và phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo ở Việt Nam nói riêng đã cho thấy thực tế rằng, các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo, trong đó có ngành thiết kế sáng tạo có nhiều tiềm năng để có thể phát triển mạnh ở phạm vi vùng và quốc tế. Tuy nhiên, để thực hiện được điều đó, vừa cần sự nỗ lực của người làm sáng tạo và người kinh doanh sáng tạo, vừa phải có sự hỗ trợ về mặt cơ chế và chính sách chuyên biệt dành cho các ngành mà chúng ta xác định là công nghiệp văn hóa và sáng tạo.
Các ý kiến tại Hội thảo đã nêu những khó khăn của nghệ sĩ, người thực hành và kinh doanh trong lĩnh vực văn hoá và sáng tạo; nhận diện một số khó khăn, vướng mắc về thuế và các cơ chế, biện pháp để huy động nguồn lực cho các ngành công nghiệp văn hóa sáng tạo ở Việt Nam; Nêu kinh nghiệm về một số chính sách thuế và các biện pháp, cơ chế nhằm huy động nguồn lực, thúc đẩy các ngành Công nghiệp văn hóa ở các nước trên thế giới; Điểm lại những cơ chế, chính sách ưu đãi hiện có, đồng thời đề xuất những giải pháp về cơ chế, chính sách nhằm huy động hiệu quả nguồn lực, thực thi chủ trương, chính sách về xã hội hóa cho sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa tại Việt Nam…
