Theo Chương trình kỳ họp, bắt đầu từ chiều 3/11 đến hết ngày 5/11 năm 2022, Quốc hội tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với 4 nhóm vấn đề liên quan đến lĩnh vực phụ trách của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà và Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong; cùng tham gia giải trình có các Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực và các Bộ trưởng, trưởng ngành có liên quan. Cuối phiên chất vấn, theo thông lệ tại các kỳ họp cuối năm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ thay mặt Chính phủ làm rõ các vấn đề có liên quan đến công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội.
Phiên chất vấn được phát thanh truyền hình trực tiếp trên Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam và Truyền hình Quốc hội Việt Nam để cử tri và Nhân dân theo dõi.
Kỹ lưỡng trong lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, tiếp tục phương châm “từ sớm, từ xa”, công tác chuẩn bị cho phiên chất vấn lần này đã được tiến hành sớm hơn rất nhiều so với các kỳ họp trước đây. Ngay từ khi triệu tập kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề nghị các vị đại biểu Quốc hội đề xuất nội dung, lĩnh vực chất vấn để có cơ sở lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn.
Căn cứ Quy chế tổ chức hoạt động giám sát của Quốc hội và đề xuất của 63 Đoàn đại biểu Quốc hội với 96 nhóm vấn đề; cùng với việc tổng hợp các ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV trong Báo cáo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Báo cáo của Ban Dân nguyện; những vấn đề nổi lên trong báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội.
Tổng Thư ký Quốc hội đã tổng hợp, lựa chọn 6 nhóm vấn đề gửi xin ý kiến Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các Ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi lấy ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để lựa chọn 05 nhóm vấn đề; trên cơ sở đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội gửi xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội để lựa chọn 4 trong 5 nhóm vấn đề để Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp này.
Dành tối đa thời gian cho việc đặt câu hỏi chất vấn và trả lời chất vấn
Về cách thức chất vấn, tranh luận và trả lời chất vấn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, trên cơ sở quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Nội quy kỳ họp Quốc hội, Quy chế về tổ chức hoạt động giám sát của Quốc hội và cách thức tiến hành chất vấn như tại các kỳ họp trước đây, với tinh thần dành tối đa thời gian cho việc đặt câu hỏi chất vấn và trả lời chất vấn, người trả lời chất vấn phát biểu một số vấn đề thuộc lĩnh vực chất vấn không quá 05 phút trước khi Quốc hội tiến hành chất vấn. Thời gian trả lời không quá 3 phút đối với một vấn đề chất vấn.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các Bộ trưởng, trưởng ngành trả lời đúng trọng tâm, không né tránh, đưa ra được các giải pháp thiết thực, hiệu quả, khả thi cho cả trước mắt và lâu dài để nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trên từng lĩnh vực.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cũng cho biết, chủ tọa phiên họp sẽ mời mỗi lượt 3 đại biểu đặt câu hỏi chất vấn; mỗi đại biểu Quốc hội nêu câu hỏi không quá 1 phút và nên tập trung 1 hoặc 2 vấn đề để Bộ trưởng, trưởng ngành dễ theo dõi và trả lời vào đúng các vấn đề đại biểu quan tâm.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác chất vấn và trả lời chất vấn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội bám sát vào chủ đề chất vấn, đặt câu hỏi ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề và tranh luận thẳng thắn, mang tính xây dựng, trách nhiệm cao.
Thời gian mỗi lần tranh luận không quá 02 phút. Đề nghị đại biểu Quốc hội không đăng ký tranh luận để đặt câu hỏi chất vấn và cũng không tranh luận giữa các đại biểu Quốc hội với nhau. Khi trình bày, mong các vị đại biểu Quốc hội cố gắng tốc độ nói vừa phải, rõ ràng để Bộ trưởng và trưởng ngành kịp ghi chép và lĩnh hội được hết các vấn đề chất vấn của đại biểu. Các thành viên Chính phủ, các Trưởng ngành liên quan sẽ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình theo sự điều hành của Chủ tọa phiên họp để làm rõ hơn những vấn đề chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội.
Tin tưởng về một phiên chất vấn thành công, trở thành điểm nhấn của kỳ họp
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nêu rõ, với việc chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng cho phiên chất vấn, cùng với kết quả thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội; thảo luận về giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021; các báo cáo liên quan đến nội dung nhóm vấn đề chất vấn đã được gửi đến các vị đại biểu Quốc hội, cùng với kinh nghiệm qua các phiên chất vấn, các vị đại biểu Quốc hội đã có thời gian để nghiên cứu báo cáo của các Bộ trưởng, trưởng ngành, làm cơ sở để tiếp tục chất vấn làm rõ các nội dung, trách nhiệm trong từng lĩnh vực.
Đồng thời, các thành viên Chính phủ, Thủ trưởng các cơ quan liên quan có thêm thông tin để hoàn thiện các giải pháp hiệu quả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tạo chuyển biến thực sự trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước; cũng thông qua đó, Quốc hội có cơ sở ban hành nghị quyết về hoạt động chất vấn bảo đảm cụ thể hơn, chất lượng hơn, tạo thuận lợi trong triển khai thực hiện và báo cáo kết quả thực hiện của các cơ quan cũng như việc theo dõi, giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội.
Nhấn mạnh tinh thần trên, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội bày tỏ tin tưởng các vị đại biểu Quốc hội, các thành viên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ tạo nên một phiên chất vấn và trả lời chất vấn sôi nổi và thành công, góp phần đưa hoạt động chất vấn ngày càng trở thành điểm nhấn quan trọng của kỳ họp, đáp ứng sự mong đợi của cử tri, Nhân dân cả nước và của chính các vị đại biểu Quốc hội.
Ngay sau phát biểu khai mạc phiên chất vấn của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, dưới sự điều hành của Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội, Quốc hội tiến hành chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực xây dựng.
