Theo hồ sơ kỷ luật công bố, FIFA khẳng định hành vi sai phạm của FAM không đơn thuần là “lỗi hành chính” như Liên đoàn này biện giải, mà là hành vi giả mạo giấy tờ có chủ đích nhằm tạo “lợi ích thể thao không đáng có”. Các bằng chứng đối chiếu giữa tài liệu gốc và giấy tờ FAM gửi lên FIFA đã chứng minh có sự thay đổi thông tin khai sinh của 7 cầu thủ liên quan - yếu tố trọng yếu làm sai lệch điều kiện quốc tịch để thi đấu cho đội tuyển quốc gia.
FIFA cũng chỉ ra, FAM đã hưởng lợi trực tiếp từ sai phạm này, khi các cầu thủ không đủ tư cách vẫn góp mặt trong hai chiến thắng của đội tuyển Malaysia trước Nepal và Việt Nam tại vòng loại khu vực. Ngoài việc giữ nguyên án phạt ban đầu, FIFA tiếp tục mở rộng điều tra hình sự, yêu cầu cơ quan chức năng của năm quốc gia - Argentina, Brazil, Hà Lan, Tây Ban Nha và Malaysia - vào cuộc xác minh hành vi giả mạo.
Đây là lần hiếm hoi FIFA chỉ đạo điều tra xuyên biên giới cho một vụ việc bóng đá Đông Nam Á, cho thấy mức độ nghiêm trọng vượt xa phạm vi kỷ luật thể thao.
Trước làn sóng chỉ trích, FAM thừa nhận một số nhân viên đã “tự ý chỉnh sửa hành chính” trong quá trình gấp rút hoàn thiện hồ sơ nhập tịch. Liên đoàn cho rằng, việc này xuất phát từ lỗi cá nhân, không đại diện cho tổ chức. Tuy nhiên, lập luận ấy chỉ càng cho thấy hệ thống quản lý yếu kém, thiếu giám sát và cố tình bao biện cho sai phạm.
Đáng chú ý, truyền thông Malaysia cũng phanh phui việc Tổng Thư ký FAM Noor Rahman - dù bị tạm đình chỉ - vẫn tiếp tục điều hành công việc nội bộ. Bên cạnh đó, chức danh “CEO đội tuyển quốc gia” của ông Rob Friend mà FAM truyền thông rầm rộ thực chất chỉ mang tính cố vấn từ xa. Tất cả cho thấy một hệ thống vận hành thiếu minh bạch, đặt nặng áp lực thành tích ngắn hạn và dẫn đến những lựa chọn sai lầm.
Theo quy trình của Tòa án Trọng tài thể thao (CAS), để lật lại án phạt đã được FIFA giữ nguyên 2 lần, FAM buộc phải chứng minh có sai sót nghiêm trọng trong quá trình điều tra - hoặc cung cấp bằng chứng mới có giá trị pháp lý. Khả năng này gần như bằng không.
Nhiều chuyên gia pháp lý quốc tế đánh giá, đơn kháng cáo của FAM mang tính “cố đấm ăn xôi”. Nếu thất bại, FAM không chỉ mất thêm hàng triệu USD cho phí luật sư và án phí mà còn đối mặt nguy cơ bị tăng mức phạt vì thái độ thiếu hợp tác. Điều đáng lo hơn là danh tiếng bóng đá Malaysia - vốn chưa kịp phục hưng sau các thất bại trên sân cỏ - sẽ sụp đổ thêm trong mắt khu vực và thế giới.
Trước những diễn biến căng thẳng, ông Datuk Seri Windsor John - Tổng Thư ký Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) - đã lên tiếng cảnh báo Chính phủ Malaysia không được can thiệp hành chính vào vụ việc của FAM.
Ông Windsor nhấn mạnh: “Mặc dù Liên đoàn Bóng đá Malaysia đang trong khủng hoảng nhưng Bộ trưởng hay cơ quan nhà nước không thể ra chỉ thị buộc quan chức FAM từ chức. Họ được bầu bởi các thành viên, không phải do bổ nhiệm. Mọi hành vi can thiệp sẽ vi phạm quy định về tính độc lập của các Liên đoàn thành viên FIFA”.
Vị quan chức AFC cũng nhắc trường hợp Brunei bị đình chỉ cách đây 2 tháng do chính phủ can thiệp quá sâu vào quá trình bầu cử trong liên đoàn, dẫn tới việc FIFA phải lập Ủy ban bình thường hóa. Ông cảnh báo Malaysia hoàn toàn có thể bị xử lý tương tự nếu không tôn trọng quy định.
Từ tham vọng đẩy nhanh quá trình nhập tịch cầu thủ để nâng tầm đội tuyển, Malaysia đang rơi vào khủng hoảng niềm tin sâu sắc. Án phạt từ FIFA không chỉ là đòn nặng về pháp lý mà còn là lời cảnh tỉnh về đạo đức quản trị thể thao.
Dù còn quyền kháng cáo, cơ hội của FAM là gần như bằng không. Nếu không thay đổi tư duy vận hành và hướng đến tính chuyên nghiệp, Bóng đá Malaysia có nguy cơ đối diện “án kép” - vừa mất uy tín quốc tế, vừa đánh mất niềm tin trong nước.
