Billiards cần được nhìn nhận công bằng hơn

Đặc biệt trong mắt các bậc phụ huynh, Billiards thường bị xem là một hoạt động thiếu lành mạnh, gắn liền với các hình ảnh tiêu cực trong xã hội. Bà Lê Thị Hoàng Yến - Phó Cục trưởng Cục Thể dục thể thao Việt Nam - đã có cuộc trao đổi về vấn đề này và khẳng định, tất cả mọi người cần thay đổi góc nhìn.

Billiards không xấu - vấn đề là ở cách chúng ta hiểu và hướng dẫn

Chia sẻ với nhóm sinh viên thực hiện chiến dịch "Nâng tầm Billiards Việt", bà Lê Thị Hoàng Yến khẳng định: “Billiards là một môn thể thao có thể chơi ở mọi lứa tuổi. Điều quan trọng là chúng ta tổ chức và định hướng cho đúng”. Phát biểu này không chỉ thể hiện sự cởi mở từ cơ quan quản lý nhà nước mà còn cho thấy sự sẵn sàng thay đổi cách tiếp cận.

Nhìn từ thực tế, đây không phải là một phát biểu mang tính xã giao. Trên đấu trường quốc tế, Billiards Việt Nam đã đạt nhiều dấu ấn lớn: 4 cơ thủ từng vô địch Carom thế giới, 29 huy chương tại các kỳ SEA Games, 11 cơ thủ nằm trong Bảng xếp hạng World Nineball Tour - với Dương Quốc Hoàng là người đầu tiên giành chức vô địch Scottish Open 2024 và gần nhất anh cũng là cơ thủ Việt Nam duy nhất góp mặt vào vòng Tứ kết World Pool Championship 2025 đầy khốc liệt.

Những thành tích này có được xuất phát từ bản lĩnh, trí tuệ, sự tập trung cao độ của cơ thủ - những phẩm chất mà bất kỳ phụ huynh nào cũng mong con mình rèn luyện được.

Khi phụ huynh vẫn còn dè dặt…

Khảo sát xã hội cho thấy, định kiến vẫn còn rất nặng nề. Trong một cuộc khảo sát được thực hiện bởi nhóm sinh viên Đại học FPT Hà Nội trên 543 người ở độ tuổi 18-24, có tới 97,6% đồng ý rằng, “các quán billiards có nhiều tệ nạn” và 96,5% cho rằng, “billiards là một trò vô bổ”. Nhiều người tham gia khảo sát cho biết, họ từng bị người lớn phản đối, đánh giá tiêu cực chỉ vì chơi Billiards như một hình thức giải trí

Một phụ huynh được phỏng vấn chia sẻ: “Tôi không muốn con của tôi bước vào quán bida, vì sợ cháu sẽ gặp người xấu hoặc bị ảnh hưởng thói quen xấu”. Một người mẹ khác cho biết: “Trước đây, con trai tôi từng nhiều lần trốn học để đi chơi bida nên tôi rất không thích môn thể thao này”.
Dưới góc độ xã hội, điều đó dễ hiểu. Trong nhiều năm, Billiards chưa được truyền thông chính thống quan tâm đúng mức, chưa có định hướng đào tạo bài bản ở lứa trẻ và cũng chưa được đưa vào trường học một cách chính thức. Vì vậy, sự e ngại của phụ huynh là hệ quả của việc thiếu thông tin, chứ không phải từ bản chất của bộ môn.

Chiến dịch truyền thông và thông điệp từ người làm quản lý

Trong bối cảnh đó, chiến dịch “Nâng tầm Billiards Việt” do nhóm sinh viên Trường Đại học FPT Hà Nội thực hiện chính là một nỗ lực mới mẻ và có căn cứ. Với hơn 200 người tham gia sự kiện truyền thông thực tế, hơn 100 học sinh, sinh viên lần đầu trải nghiệm cầm cơ và quay video “Lần đầu cầm cơ”, tổng lượt tiếp cận truyền thông vượt quá 10 triệu trên mạng xã hội. Chiến dịch này đã tạo ra làn sóng tích cực hướng về người trẻ, đồng thời góp phần thay đổi nhận thức từ cộng đồng xung quanh.

Bà Lê Thị Hoàng Yến khẳng định: “Billiards là một môn có hệ thống thi đấu rõ ràng, có thể đào tạo, rèn luyện và có lộ trình phát triển như bất kỳ môn thể thao chuyên nghiệp nào khác. Điều quan trọng là chúng ta tạo môi trường phù hợp cho người chơi”. Nhận định này mở ra cánh cửa cho những hoạt động như giải đấu học đường - vốn từng bị xem là không thể.

Thực tế, trong tháng 6 vừa qua, sự kiện DAV Games tại Học viện Ngoại giao - một chuỗi hoạt động văn hóa, thể thao uy tín dành cho sinh viên - đã tổ chức giải đấu Billiards nội bộ, thu hút sự quan tâm lớn từ sinh viên. Trường Đại học FPT cũng tổ chức giải Billiards dành cho cán bộ, giảng viên, tạo không khí giao lưu lành mạnh trong môi trường học thuật. Ngoài ra, một số giải phong trào quy mô nhỏ cũng được tổ chức bởi các cộng đồng người chơi tại Hà Nội và TP.HCM.

Từ thực tế quản lý, bà Lê Thị Hoàng Yến cho rằng, dù chưa phù hợp để đưa Billiards vào trường học như một môn chính khóa, nhưng hoàn toàn có thể khai thác ở dạng hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm kỹ năng và giáo dục thể chất. “Chúng tôi luôn khuyến khích đưa thể thao đến gần hơn với học sinh - sinh viên, miễn là có định hướng rõ ràng, môi trường lành mạnh”, Phó Cục trưởng Cục Thể dục thể thao Việt Nam cho biết thêm.

Giải pháp cho tương lai: Định hướng - Truyền thông - Đào tạo

Để Billiards thực sự "nâng tầm", không thể chỉ trông chờ vào các cơ thủ thi đấu chuyên nghiệp. Một chiến lược phát triển cần có sự đồng hành từ nhiều phía: cơ quan quản lý, nhà trường, tổ chức đào tạo và truyền thông.

Thứ nhất, cần phát triển các lớp học đào tạo billiards chuyên nghiệp với tư duy hiện đại - không chỉ đào tạo kỹ năng, mà còn chú trọng xây dựng phẩm chất, tư duy chiến thuật và văn hóa thể thao.

Thứ hai, truyền thông chính thống cần nhập cuộc để cung cấp góc nhìn chính xác, toàn diện. Không thể để các hình ảnh tiêu cực chiếm lĩnh tâm trí công chúng, trong khi những tấm gương sáng trong thi đấu, huấn luyện và đào tạo lại không được nhắc tới.

Thứ ba, hình ảnh của bộ môn cần được trẻ hóa và gần gũi với người trẻ thông qua các nền tảng số như TikTok, Facebook, YouTube, đồng thời tận dụng sức lan tỏa từ những người nổi tiếng, các cơ thủ trẻ và cộng đồng sáng tạo nội dung thể thao.

Không thể nâng tầm nếu không thay đổi góc nhìn

Phụ huynh từng lo lắng con mình sa đà nếu chơi billiards, nhưng bây giờ có thể đặt câu hỏi ngược lại: Tại sao không chọn một bộ môn giúp giới trẻ luyện sự tập trung, tư duy và kỹ năng phản xạ? Nếu chúng ta không cho billiards một cơ hội để được hiểu đúng, thì cũng là đang để mặc những định kiến cũ kỹ tiếp tục kìm hãm một bộ môn giàu giá trị.

Những nhận định từ bà Lê Thị Hoàng Yến không chỉ mang tính khích lệ, mà là lời khẳng định: Billiards xứng đáng có chỗ đứng công bằng trong đời sống Thể thao Việt Nam!