Tối 2/11, tại tỉnh Bắc Ninh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và UBND tỉnh Bắc Ninh phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Lễ bế mạc, tổng kết và trao giải Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 sau hơn 10 ngày diễn ra sôi nổi, hào hứng và đầy sáng tạo nghệ thuật.
Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 là sự kiện nghệ thuật quy mô lớn, được tổ chức định kỳ nhằm tôn vinh, bảo tồn và phát huy giá trị di sản nghệ thuật Chèo truyền thống, đồng thời là dịp để các đoàn nghệ thuật trên cả nước giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm sáng tạo và biểu diễn.
Năm nay, Liên hoan Chèo toàn quốc quy tụ 12 đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp, trình diễn 21 vở diễn với nhiều đề tài phong phú, từ lịch sử, dân gian đến hiện đại, phản ánh sinh động hơi thở của đời sống. Mỗi vở diễn là tiếng nói sáng tạo, là kết tinh của lao động nghệ thuật nghiêm túc, tâm huyết và khát vọng cống hiến không ngừng của các nghệ sĩ Chèo cả nước.
Phát biểu tại Lễ bế mạc, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban Chỉ đạo Liên hoan Tạ Quang Đông đã ghi nhận và biểu dương sự đóng góp to lớn của các đoàn nghệ thuật, của đội ngũ nghệ sĩ, đạo diễn, biên kịch, nhạc sĩ, họa sĩ thiết kế, kỹ thuật viên - những người đã làm nên thành công của Liên hoan năm nay.
Thứ trưởng nêu rõ, từ những câu hát mộc mạc, từ làn điệu ngọt ngào của vùng đồng bằng Bắc Bộ, Chèo đã vượt qua thời gian, không gian để trở thành một di sản quý báu của dân tộc. Liên hoan lần này, được tổ chức tại Bắc Ninh - vùng đất của dân ca Quan họ, nơi lắng đọng tinh hoa văn hóa Kinh Bắc - càng làm cho sự gặp gỡ giữa Chèo và Quan họ thêm phần ý nghĩa, như một cuộc đối thoại giữa các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc Việt Nam.
Liên hoan không chỉ là dịp để tôn vinh các giá trị nghệ thuật, mà còn là cơ hội để đánh giá thực trạng, phát hiện tài năng, bồi dưỡng thế hệ kế cận, từ đó giúp các đơn vị nghệ thuật Chèo tiếp tục hoàn thiện mình, hướng đến khán giả đương đại. Đây cũng là dịp để chúng ta nhìn nhận, thảo luận sâu hơn về những thách thức của nghệ thuật truyền thống trong bối cảnh hội nhập, chuyển đổi số và sự thay đổi trong thị hiếu công chúng.
Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh: "Chúng ta vui mừng nhận thấy, qua từng vở diễn, từng vai diễn, nghệ thuật Chèo đang chuyển mình mạnh mẽ. Nhiều đoàn đã có những tìm tòi, sáng tạo trong dàn dựng, âm nhạc, phục trang, kết hợp giữa truyền thống và đương đại. Những cố gắng ấy cho thấy tinh thần đổi mới, hội nhập nhưng không đánh mất bản sắc - một hướng đi đúng đắn để Chèo tiếp tục sống bền vững trong đời sống hiện đại".
Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, để nghệ thuật Chèo tiếp tục lan tỏa trong đời sống xã hội hôm nay, rất cần sự đổi mới về tư duy sáng tạo, cách thức biểu diễn, và cả cơ chế đầu tư, hỗ trợ từ Nhà nước. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tiếp tục đồng hành, chỉ đạo các đơn vị chuyên môn xây dựng chiến lược bảo tồn và phát huy nghệ thuật Chèo theo hướng vừa bảo tồn nguyên gốc, vừa sáng tạo thích ứng, gắn với đời sống hiện đại".
"Tôi tin rằng, từ thành công của Liên hoan năm nay, nghệ thuật Chèo Việt Nam sẽ tiếp tục có những bước phát triển mới - bản lĩnh hơn, chuyên nghiệp hơn, gần gũi hơn với Nhân dân, xứng đáng là "tiếng nói tâm hồn" của người Việt trong thời đại mới. Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2025 khép lại, nhưng âm vang của những làn điệu Chèo, của những vai diễn, của niềm đam mê nghệ thuật vẫn còn ngân mãi. Mong rằng sau Liên hoan này, mỗi nghệ sĩ sẽ trở về đơn vị của mình với niềm tự hào mới, với cảm hứng mới để tiếp tục sáng tạo" - Thứ trưởng Tạ Quang Đông khẳng định.
Đánh giá tổng kết Liên hoan, nhà viết kịch Chu Văn Thơm - Thạc sĩ Văn hóa dân gian, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật - cho biết: Ở Liên hoan lần này các tác phẩm đề tài hiện đại gần ngang bằng với các tác phẩm lịch sử. Điều đó chứng tỏ các nhà làm Chèo đã quan tâm nhiều và đang tìm tòi, thể nghiệm đề tài hiện đại để đưa hơi thở cuộc sống hôm nay vào Chèo ngọt ngào như Chèo đã từng thể hiện rất thành công ở những mảng đề tài dân gian, lịch sử phong kiến, huyền sử và dã sử.
Bên cạnh đó, việc có nhiều diễn viên trẻ tham gia cùng các vở diễn mới là dấu hiệu tích cực cho thấy nghệ thuật Chèo đang được tiếp nối và làm mới để phù hợp với hơi thở thời đại, tránh nguy cơ mai một, chống lại sự thách thức từ "cơn bão" 4.0 và sự lấn át mạnh mẽ của nhiều loại hình nghệ thuật khác trong kỷ nguyên số.
Cũng theo nhà viết kịch Chu Văn Thơm, cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc đã lùi xa hơn nửa thế kỳ nhưng đề tài chiến tranh cách mạng vẫn được coi là đề tài "hướng về nguồn" vì nó gắn liền với những giá trị cốt lõi và nền tảng của dân tộc được khai thác triệt để. Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam không chi là du kích ở hậu phương mà còn ở tiền tuyến, là bộ đội, xạ thủ, chỉ huy, là y tá, bác sĩ, giao liên, trinh sát, công binh (phá bom, mờ đường) và dân công hỏa tuyến... Ngoài ra, trong Liên hoan này, đề tài về những cán bộ lãnh đạo Đảng và Nhà nước được thể hiện rõ nét là những người có tâm và tầm, tình yêu của họ thủy chung son sắt và luôn đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên trên hết. Với vợ con và đồng đội họ là những người tri kỷ, tri âm.
Tại buổi lễ, Ban Tổ chức đã trao huy chương vàng cho ê kíp sáng tạo của 2 vở diễn: "Nguyễn Văn Cừ - Tuổi trẻ chí lớn" của Nhà hát Chèo Quân đội và "Thiên mệnh" của Nhà hát Chèo Bắc Ninh; trao huy chương vàng cho 33 cá nhân có thành tích xuất sắc; huy chương bạc cho 65 nghệ sĩ, diễn viên
Ngoài ra, Ban Tổ chức còn trao giải xuất sắc cho nam và nữ diễn viên, cùng các giải xuất sắc cho thành phần sáng tạo gồm tác giả văn học, tác giả chuyển thể, đạo diễn, thiết kế mỹ thuật, biên đạo múa và chỉ đạo nghệ thuật.
