Giấc mơ dự World Cup từng được nhen nhóm từ thời huấn luyện viên Philippe Troussier. Còn nhớ trong Lễ ra mắt hồi cuối tháng 2/2023, vị chiến lược gia người Pháp đã đề cập tới mục tiêu cùng đội tuyển Việt Nam giành vé tham dự World Cup. Thậm chí, nhà cầm quân từng có 3 năm gắn bó với công việc đào tạo bóng đá trẻ và dẫn dắt đội tuyển U19 Việt Nam còn “quy hoạch” sẵn danh sách hơn 100 cầu thủ trẻ tiềm năng để theo đuổi tham vọng World Cup.
Thật đáng tiếc, chỉ sau hơn 1 năm dẫn dắt đội tuyển Việt Nam thì giấc mơ đưa đội tuyển Việt Nam góp mặt tại World Cup đã tan vỡ sau khi phải chấm dứt hợp đồng trước thời hạn với Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF). Không ít người cho rằng, “Phù thủy trắng” đã sai lầm, thậm chí có phần “ảo tưởng” khi khẳng định, World Cup chính là mục tiêu sau cùng hướng tới và so sánh đội tuyển Việt Nam ở thời điểm đó với bóng đá Nhật Bản hơn 20 năm trước, khi ông dẫn dắt các “Chiến binh Samurai xanh" giành ngôi vô địch ASIAN Cup 2000 và lọt vào vòng 1/8 World Cup 2002.
Thực tế, đội tuyển Việt Nam đã có dấu hiệu thoái trào sau chu kỳ thành công dưới thời huấn luyện viên Park Hang-seo. Thế hệ cầu thủ tài năng từng giành ngôi vị á quân U23 châu Á 2018, lọt vào bán kết ASIAD 18 và tứ kết ASIAN Cup 2019, vô địch AFF Cup 2018... sau nhiều năm thi đấu cho đội tuyển dần bước qua thời kỳ đỉnh cao, trong khi lực lượng kế cận không nhiều và không đủ để thay thế đàn anh, bước tiếp trên con đường chinh phục đỉnh cao.
Đội tuyển Việt Nam từng lọt vào tốp 14 đội bóng hàng đầu châu lục ở thời kỳ đỉnh cao vào năm 2020, hiện đã tụt xuống vị trí thứ 119 trên Bảng xếp hạng FIFA và nằm ngoài tốp 20 châu Á. Tốp 8 đội mạnh nhất đang là: Nhật Bản, Iran, Hàn Quốc, Australia, Qatar, Iraq, Saudi Arabia và Uzbekistan. Tại Vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Á, đội tuyển Việt Nam đã không thể lọt vào tốp 18 đội giành quyền đi tiếp tại vòng 3. Sau khi chia tay với huấn luyện viên Troussier, VFF đã lựa chọn huấn luyện viên Kim Sang-sik thay thế và hầu như không còn nhắc gì tới mục tiêu World Cup.
Ngay cả “giấc mơ con” tại ASEAN Cup 2024, giờ cũng đang là thử thách đầy khó khăn khi bóng đá Đông Nam Á thay đổi chóng mặt với những đối thủ cạnh tranh mạnh lên trông thấy, nhờ nắm bắt và tận dụng tốt thời cơ với chính sách cởi mở để thu hút cầu thủ từ nước ngoài về khoác áo đội tuyển. Chiến lược phát triển thể dục, thể thao Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 vừa được Chính phủ phê duyệt cũng đã đề cập tới việc “Tăng cường kết nối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và có chính sách động viên, thu hút tài năng thể thao là người Việt Nam ở nước ngoài, tham gia đóng góp cống hiện cho thể thao nước nhà”.
Nhìn rộng ra khu vực Đông Nam Á và châu Á, Bóng đá Việt Nam mà cụ thể là đội tuyển Việt Nam dường như đã chậm chân so với các đối thủ trong việc mở cửa, thu hút nguồn lực từ bên ngoài khi mới chỉ có 2 thủ môn Việt kiều thường xuyên góp mặt trong danh sách đội tuyển. Ở thời điểm hiện tại, ngày càng có nhiều câu lạc bộ đăng ký, sử dụng cầu thủ gốc Việt thi đấu ở V.League và giải hạng Nhất mở ra cơ hội cho đội tuyển Việt Nam bổ sung lực lượng với nguồn lực có chất lượng cao.
Để hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng, lọt vào tốp 8 đội mạnh nhất châu Á và giành vé dự World Cup, Bóng đá Việt Nam nói chung và đội tuyển Việt Nam nói riêng cần có sự đột phá cả về tư duy, tầm nhìn, cơ chế cũng như cách làm với định hướng rõ ràng và kế hoạch, bước đi cụ thể mới có thể gặt hái được thành quả.
