Phát biểu khai mạc triển lãm, ông Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam - nhấn mạnh: “Những năm tháng ác liệt của Chiến dịch Điện Biên Phủ, cùng với những đoàn quân ra trận năm ấy, đã có nhiều văn nghệ sĩ theo tiếng gọi của Bác Hồ, rời xa cuộc sống nơi đô thị phồn hoa, dấn thân theo kháng chiến, trực tiếp tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ, bằng những cảm nhận và sự sáng tạo, họ đã ghi lại chân thực, sinh động hình ảnh của cuộc sống, chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh, nhưng cũng không kém phần lãng mạn của quân và dân ta... Đề tài về Chiến thắng Điện Biên Phủ - trang sử vẻ vang vẫn là niềm hứng khởi, mạch nguồn sáng tạo cho nhiều thế hệ nghệ sĩ sau này.”
Triển lãm “Đường lên Điện Biên” giới thiệu 70 tác phẩm hội họa, đồ họa, điêu khắc, ký họa, áp phích sáng tác trong giai đoạn 1949-2009 của 34 tác giả, được lựa chọn trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Đây là dịp để giáo dục cho thế hệ hôm nay và mai sau về tinh thần yêu nước, ý chí quyết chiến, quyết thắng; về tinh thần của sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; đồng thời, bày tỏ sự tri ân, tưởng nhớ các thế hệ cha ông đã chiến đấu, hy sinh, góp phần vào Chiến thắng Điện Biên Phủ vĩ đại “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Với sự kết hợp giữa phương pháp trưng bày truyền thống và ứng dụng công nghệ trình chiếu cinemagraph, tạo không gian tương tác trải nghiệm, triển lãm mong muốn đưa người xem sống lại những khoảnh khắc của chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa. Hình ảnh kéo pháo vào trận địa chuẩn bị cho chiến dịch được thể hiện qua tác phẩm "Tô Vĩnh Diện chèn pháo", "Kéo pháo" của Dương Hướng Minh, "Kéo pháo Điện Biên" của Trần Đình Thọ; sự hỗ trợ đóng góp công sức của hàng chục ngàn dân công được khắc hoạ rõ nét qua tác phẩm "Việt Bắc" của Đào Đức, "Tiễn nhau đi dân công" của Lưu Văn Sìn, "Cả nước ra trận" của Lưu Danh Thanh; tình cảm quân và dân gắn bó khăng khít, đùm bọc lẫn nhau trong thời chiến được các hoạ sĩ diễn tả qua các tác phẩm "Tình quân dân" của Nguyễn Sáng, "Đường lên Điện Biên" của Trần Khánh Chương…
Nhiều tác phẩm khắc hoạ sâu sắc và tái hiện sinh động những trận đánh hào hùng, oanh liệt tại chiến trường như "Đánh vào trung tâm Điện Biên Phủ" của Nguyễn Thế Vị, "Điện Biên năm ấy" của Cao Trọng Thiềm… Bên cạnh đó còn có những tác phẩm kinh điển về tinh thần anh dũng chiến đấu như "Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ" của Nguyễn Sáng, "Bế Văn Đàn lấy thân làm giá súng" của Lê Vinh, và chùm ký hoạ Chiến trường Điện Biên Phủ của hoạ sĩ Tô Ngọc Vân trước lúc hy sinh là một điểm nhấn quý giá của triển lãm này. Đặc biệt, hình ảnh Vị Cha già dân tộc - Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng hình ảnh chiến sĩ, đồng bào các dân tộc tham gia kháng chiến thể hiện sự đoàn kết một lòng của toàn quân, toàn dân hướng về Điện Biên.
Triển lãm “Đường lên Điện Biên” không chỉ thể hiện sự trân trọng, niềm tự hào về những trang sử vàng của dân tộc, khơi dậy và phát huy tinh thần yêu nước, tinh thần đại đoàn kết toàn dân trao truyền cho thế hệ trẻ hôm nay, mà còn là sự tri ân sâu sắc tới thế hệ các anh hùng, liệt sĩ, những người từng tham gia cuộc kháng chiến, tham gia trong Chiến dịch Điện Biên Phủ để chúng ta được sống trong độc lập, hòa bình. Triển lãm cũng là lời tri ân của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tới những hoạ sĩ, nhà điêu khắc mà sự sáng tạo của họ đã mang đến cho chúng ta một khí thế “Đường lên Điện Biên” hào hùng và đầy cảm xúc.
Triển lãm mở cửa từ ngày 26/4 đến hết ngày 15/5 tại tầng 1 nhà B, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (số 66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội).
Trong khuôn khổ triển lãm sẽ diễn ra chương trình Art Talk với chủ đề “Đường lên Điện Biên” vào lúc 9 giờ 30, ngày 27/4; và “Những kỷ niệm về họa sĩ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân” vào lúc 9 giờ 30, ngày 11/5.
