Lễ hội Nghinh Ông - Cần Giờ được hình thành hơn 100 năm qua, trở thành nét văn hóa đặc sắc trong đời sống văn hóa, tinh thần và tâm linh của ngư dân vùng biển Cần Giờ. Hằng năm, cứ đến lễ hội, hàng trăm chiếc ghe, thuyền trang trí cờ hoa ra biển và cầu mong một mùa đánh bắt bội thu, cuộc sống ấm no.
Chương trình phần Lễ gồm: Lễ viếng nghĩa trang liệt sĩ rừng Sác Cần Giờ; Lễ thượng đại kỳ Lễ hội; chương trình khai mạc và mừng công ngư dân Cần Giờ; lễ Cúng tiền hiền hậu hiền, bạn cũ lái xưa; chương trình nghệ thuật Nghinh Ông Cần Giờ - Đêm hội Trăng rằm; tổ chức đoàn thuyền hoa đăng; thả đèn trên biển; lễ Nghinh Ông trên biển và đón đoàn Nghinh về Lăng Ông Thủy tướng…
Lễ hội năm nay được tổ chức gắn với nhiều loại hình hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, trò chơi dân gian, vui chơi giải trí lành mạnh, tạo không khí vui tươi, phấn khởi trong các tầng lớp nhân dân, góp phần phát triển ngành Du lịch huyện Cần Giờ.
Một trong những hoạt động được công chúng quan tâm đó là triển lãm trưng bày hình ảnh, hiện vật phục chế các loại hình đánh bắt truyền thống của ngư dân Cần Giờ, hoạt động sản xuất, văn hóa của vùng sông, biển qua các thời kỳ và giới thiệu bộ sưu tập “Vỏ sò ốc, san hô đặc trưng các vùng biển Việt Nam”.
Đặc biệt, tại lễ hội Nghinh Ông - Cần Giờ năm 2022 còn diễn ra lễ hội đặc sản và du lịch biển cùng phiên chợ hàng Việt; trưng bày giới thiệu, mua bán sản phẩm OCOP thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh.
Trong khuôn khổ lễ hội còn có các giải thi đấu như: Giải Điền kinh bãi biển thanh thiếu niên thành phố Hồ Chí Minh năm 2022 (mở rộng); Giải Trò chơi vận động bãi biển thành phố Hồ Chí Minh năm 2022; Giải Việt dã Thể thao học sinh huyện Cần Giờ năm học 2022-2023 (khối Tiểu học và khối Trung học cơ sở); Giải đua xuồng chèo; Giải đua cà kheo; biểu diễn dù lượn có động cơ, biểu diễn Lân - Sư - Rồng, võ nhạc; biểu diễn Diều nghệ thuật…
Ngoài ra, từ ngày 17 đến 19/9, tại thị trấn Cần Thạnh diễn ra giải Marathon Cần Giờ Xanh năm 2022 “Green Cần Giờ Marathon 2022”…
Theo Nghệ nhân ưu tú Phan Văn Chấn (Phó Hội Vạn lạch), Lễ hội Nghinh Ông là dịp để kết nối thiên nhiên với con người, cầu mong mưa thuận gió hòa, quốc thái, dân an và mọi điều tốt lành trong cuộc sống.
“Lễ hội Nghinh Ông được người dân huyện Cần Giờ xem như là cái Tết thứ hai. Lễ hội nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi, nghỉ ngơi sau những ngày lao động vất vả ngoài biển khơi, là dịp đón tiếp người thân, du khách đến tham quan và đồng cảm với người dân miền biển”, Nghệ nhân ưu tú Phan Văn Chấn cho biết.
Đến nay, Ban lễ hội Nghinh Ông chuẩn hóa nhiều nội dung phần hội như, hoàn chỉnh đội hình nghi thức lễ Thượng đại kỳ, nghi thức đưa - rước nghinh, nghi thức lễ cúng cầu ngư. Đặc biệt là nghi thức cúng cá Ông ngoài biển và nghi thức cúng Đại lễ tại Lăng Ông, nâng cấp lễ cúng bạn cũ lái xưa... Dù thời gian trôi qua, nếp sinh hoạt dân gian ấy vẫn được truyền lại, nhắc nhở người dân về bản sắc cội nguồn của dân tộc, mỗi vùng đất để mỗi nếp nhà hôm nay trong vòng xoay hội nhập và tiếp biến văn hóa vẫn giữ cho riêng mình bản sắc mang giá trị thuần Việt.
