Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn Thái Nguyên) đề nghị bổ sung thêm khái niệm “bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất” để bao gồm cả bồi thường cả quyền sử dụng đất và tài sản trên đất. Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị tách đất trồng lúa và trồng cây hằng năm, vì đây là 2 nhóm khác nhau.
Về nhóm đất phi nông nghiệp, đại biểu Nguyễn Lâm Thành đề nghị cần bổ sung khái niệm phân loại đất đô thị, đất nông thôn để thuận tiện trong quản lý hành chính.
Đại biểu Nguyễn Lâm Thành cũng đề nghị quy định chính sách áp dụng cho vùng, miền núi cho phù hợp, đúng theo tinh thần kết luận của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc hội, thay vì chỉ giới hạn trên địa bàn có điều kiện đặc biệt khó khăn. Đồng thời, đề nghị Ban soạn thảo xem xét, có một mục riêng về đất đai cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số do có nhiều yếu tố đặc thù.
Đồng quan điểm này, đại biểu Ngô Trung Thành (Đoàn Đắk Lắk) cho rằng việc sửa đổi Luật Đất đai lần này cần góp phần hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, có điều kiện khó khăn, đảm bảo đồng bào có đất ở, đất sản xuất theo Nghị quyết 18.
Đại biểu Ngô Trung Thành cho rằng, qua nghiên cứu dự thảo Luật và đối chiếu với Nghị quyết 18, Hiến pháp 2013 và yêu cầu thực tiễn cho thấy, dự thảo Luật vẫn còn một số vấn đề lớn. Cụ thể, quy định của dự thảo Luật chưa toàn diện, chưa thể chế hóa đầy đủ nội dung Nghị quyết 18 về đối tượng, trong khi Nghị quyết 18 đề ra mục tiêu giải quyết cơ bản tồn tại, vướng mắc liên quan đến đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số nói chung. Tuy nhiên, dự thảo Luật chỉ tập trung giải quyết cho đồng bào dân tộc thiểu số thuộc địa bàn, điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, như vậy là hẹp hơn so với Nghị quyết 18.
Bên cạnh đó, Nghị quyết số 18 yêu cầu cần có chính sách ưu đãi về thuế, nhưng dự thảo luật chưa có quy định rõ nội dung này. Đại biểu cho rằng đất đai là một trong nội dung cơ bản quan trọng cần quyết định trong chính sách dân tộc. Vì vậy, việc dự thảo Luật để Thủ tướng Chính phủ quy định khung chính sách về hỗ trợ đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số là chưa hoàn toàn phù hợp. Theo đại biểu, vấn đề này phải thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của Quốc hội.
Còn đại biểu Nàng Xô Vi (Đoàn Kon Tum) cho rằng, dự án Luật cần quy định rõ về đảm bảo có đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Bên cạnh đó, cần có chính sách ưu tiên, chính sách tài chính đối với hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số về đất đai. Trong đó, mở rộng đối tượng được cấp đất, sử dụng đất... Ngoài ra, đại biểu Nàng Xô Vi cho rằng, cần quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong việc đảm bảo đất cho người dân tộc thiểu số.
Nhằm thể chế hóa nội dung có chính sách phù hợp để ưu tiên giao đất cho đồng bào dân tộc thiếu thiếu đất sản xuất, chính sách tài chính về đất đai phù hợp với đối với hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Nàng Xô Vi đề nghị sửa đổi khoản một, khoản 2, Điều 17 dự thảo Luật đối với trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Việc sửa đổi theo hướng mở rộng đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số ở địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn được Nhà nước bảo đảm về đất ở, đất sản xuất, sinh hoạt cộng đồng, đất sản xuất phù hợp với phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng.
Ngoài các chính sách hiện hành, đại biểu Nàng Xô Vi cho rằng, cần tạo thêm quỹ đất từ diện tích thực tế đang có của các địa phương và sử dụng đất để giải quyết nhu cầu sản xuất của các hộ gia đình đang thiếu đất sản xuất, trong đó tập trung vào quỹ đất nông nghiệp do xã, cộng đồng dân cư quản lý. Đặc biệt là diện tích do các nông, lâm trường quản đã bàn giao về cho địa phương quản lý, vì nếu Nhà nước không nâng mức hỗ trợ phù hợp thì khó thực hiện. Ví dụ như diện tích đất đã thu hồi từ các nông, lâm trường theo Nghị quyết số 112 của Quốc hội bàn giao về địa bàn địa phương quản lý và giao cho các hộ dân người dân tộc thiểu số thiếu đất sản xuất.
Tuy nhiên, trong thời gian qua, phần lớn diện tích này chưa thể sử dụng được vì thiếu vốn để đo vẽ bản đồ địa chính khai hoang do nguồn vốn thực hiện các công việc này là do ngân sách của cấp huyện đảm bảo. Trong khi đó ngân sách của cấp huyện, của các tỉnh miền núi hiện nay rất là khó khăn, không có kinh phí để bố trí thực hiện các công việc trên.
