ASEAN đánh giá Kế hoạch Thể thao 2021-2025: Nhìn lại thành tựu và thách thức, định hình tương lai 

Báo cáo Đánh giá cuối kỳ (ETR) về Kế hoạch công tác ASEAN về Thể thao (AWP) giai đoạn 2021-2025 đã được hoàn thành. Trong khuôn khổ "Hội thảo tham vấn đánh giá cuối kỳ Kế hoạch công tác ASEAN về thể thao 2021-2025 và Xây dựng Kế hoạch thể thao 2025-2030" diễn ra trong 2 ngày (24 và 25/9) tại Kuala Lumpur - Malaysia, báo cáo không chỉ nhìn lại những gì đã làm được mà còn tạo lập cơ sở quan trọng để xây dựng Kế hoạch công tác mới cho giai đoạn 2025-2030, phù hợp với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045.

asean2-1758788530.jpg
Các đại biểu tham dự "Hội thảo tham vấn đánh giá cuối kỳ Kế hoạch công tác ASEAN về thể thao 2021-2025 và Xây dựng Kế hoạch 2025-2030" tại Kuala Lumpur - Malaysia

Báo cáo ETR được thực hiện dựa trên việc phân tích tài liệu, phỏng vấn chuyên sâu và khảo sát trực tuyến. Mặc dù, quá trình đánh giá gặp một số thách thức về thời gian, báo cáo đã đưa ra cái nhìn toàn diện về 5 lĩnh vực ưu tiên chính của AWP 2021-2025:

1. Thể thao vì hòa bình và phát triển: Sử dụng thể thao để xây dựng một cộng đồng đoàn kết, thúc  đẩy bình đẳng giới, hỗ trợ người khuyết tật và phát triển kỹ năng cho thanh niên.

2. Lối sống lành mạnh: Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động thể chất

3. Năng lực chuyên môn và liêm chính: Nâng cao trình độ huấn luyện viên, phát triển khoa học thể thao và chống doping.

4. Nhận thức về ASEAN: Quảng bá bản sắc khu vực thông qua các sự kiện và du lịch thể thao.

5. Huy động nguồn lực và quan hệ đối tác: Tìm kiếm nguồn lực và xây dựng các cơ chế hợp tác hiệu quả.

Báo cáo ETR chỉ ra rằng, mặc dù đạt được nhiều thành công nhưng việc triển khai AWP 2021-2025 vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục như: Hầu hết các chương trình đo lường tiến độ bằng việc hoàn thành các hoạt động, chứ không phải bằng kết quả cụ thể hay tác động thực sự đến cộng đồng. Việc báo cáo thiếu các chỉ số nền tảng để so sánh và các số liệu thực nghiệm để đánh giá chính xác hiệu quả của các chương trình. Mối quan hệ giữa các hoạt động đã thực hiện và các chỉ số hiệu suất chính (KPIs) còn chưa rõ ràng. Việc thiếu một cơ chế tài chính bền vững (như Quỹ Thể thao ASEAN) và các mô hình huy động nguồn lực đa dạng đã ảnh hưởng đến hiệu suất của kế hoạch. Một ví dụ cụ thể được nêu ra là việc cần làm rõ hơn vai trò của các tổ chức như: Hội đồng Giáo dục Thể chất và Thể thao ASEAN (ACPRES), Trung tâm Xuất sắc về Huấn luyện Thể thao ASEAN để tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.

Dựa trên những đánh giá này, báo cáo đề xuất 8 ưu tiên chiến lược cho giai đoạn 2026-2030. Những ưu tiên này được xây dựng để liên kết chặt chẽ với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 - một cộng đồng kiên cường, đổi mới và lấy con người làm trung tâm. Các ưu tiên này bao gồm:

1. Thể thao vì phát triển và hòa bình: Tăng cường gắn kết xã hội và hòa giải với các hoạt động như: Tổ chức các Hội thảo về vai trò của thể thao đối với phát triển và hòa bình; Thúc đẩy bình đẳng giới, bao gồm cả các Dự án hợp tác như "ASEAN - Japan Actions on Sports Project"; Hỗ trợ người khuyết tật; Phát triển kỹ năng cho thanh niên…

2. Khoa học, công nghệ và giáo dục thể thao: Ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu suất.

3. Liêm chính trong thể thao: Đảm bảo tính công bằng và đạo đức trong thể thao thông qua việc đào tạo huấn luyện viên, nghiên cứu khả thi về việc thành lập Trung tâm Xuất sắc về Huấn luyện Thể thao ASEAN và thúc đẩy trao đổi kiến thức giữa các nước. Tăng cường hợp tác quốc tế, tổ chức các khóa đào tạo và chiến dịch giáo dục về phòng chống doping, bao gồm cả việc đào tạo nhân viên kiểm soát doping (DCO) và ký kết Biên bản Ghi nhớ (MoU) với Cơ quan Chống Doping Thế giới (WADA). 

4. Hòa nhập trong thể thao: Thúc đẩy sự tham gia của các nhóm yếu thế như phụ nữ, thanh niên và người khuyết tật.

5. Phát triển công nghiệp và du lịch thể thao: Chuyên nghiệp hóa ngành và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy nhận thức về ASEAN thông qua Thể thao, Du lịch thể thao và Công nghiệp thể thao. Thành lập nhóm công tác để chuẩn bị cho việc đấu thầu đăng cai World Cup 2034 và tìm kiếm các cơ hội đăng cai các sự kiện thể thao toàn cầu khác…

6. Thể thao cộng đồng và di sản văn hóa: Bảo tồn các môn thể thao và trò chơi truyền thống như một công cụ xây dựng cộng đồng trong thế giới thể thao hiện đại.

asean1-1758788616.jpg
Dự án "Thể thao Xanh" (Green Sports) - sáng kiến của Việt Nam - hướng tới việc thúc đẩy trách nhiệm với môi trường và tính bền vững trong lĩnh vực thể thao, đã được bà Lê Thị Hoàng Yến - Phó Cục trưởng Cục Thể dục thể thao Việt Nam - trình bày tại Hội thảo 

7. Tăng trưởng bền vững: Tích hợp các yếu tố bền vững vào hạ tầng và sự kiện thể thao, đặc biệt là thông qua "thể thao xanh", đầu tư vào chuỗi giá trị công nghiệp thể thao và đổi mới công nghệ. Dự án "Thể thao Xanh" (Green Sports) - sáng kiến của Việt Nam - hướng tới việc thúc đẩy trách nhiệm môi trường và tính bền vững trong lĩnh vực thể thao, đã được bà Lê Thị Hoàng Yến - Phó Cục trưởng Cục Thể dục thể thao Việt Nam - trình bày tại Hội thảo. Dự án được chia thành 3 giai đoạn với mục tiêu cuối cùng là đóng góp vào việc hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Thông qua dự án này, Việt Nam mong muốn thể hiện cam kết mạnh mẽ của mình trong việc xây dựng một cộng đồng tự cường, toàn diện và bền vững, nơi thể thao không chỉ là về thành tích mà còn là về trách nhiệm với xã hội và môi trường.

Với những bài học kinh nghiệm đã được rút ra, Kế hoạch công tác ASEAN về Thể thao giai đoạn 2026-2030 được kỳ vọng sẽ trở nên hiệu quả và bền vững hơn, đóng góp thiết thực vào mục tiêu xây dựng một cộng đồng ASEAN vững mạnh. 

Phương Hạnh