Vườn Quốc gia Ba Bể hằng năm đón khoảng 80 nghìn lượt khách đến tham quan, nghỉ dưỡng, trải nghiệm các dịch vụ du lịch tại hồ Ba Bể. Lượng khách đông, kéo theo đó là vấn đề đảm bảo môi trường, công tác phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa luôn được các cấp, ngành chức năng của huyện cùng Vườn Quốc gia chú trọng triển khai thực hiện. Bên cạnh những thuận lợi trong công tác đảm bảo vệ sinh môi trường tại Vườn Quốc gia, thì cũng còn những bất cập nhất định đối với bảo vệ môi trường trong phát triển du lịch. Cụ thể là chất thải rắn phát sinh trong hoạt động du lịch mặc dù đã được tuyên truyền, cung cấp các thùng thu gom rác, nhưng việc thu gom và xử lý chưa được các cơ sở lưu trú và du khách thực hiện theo đúng quy định. Tình trạng rác thải sinh hoạt khu vực vùng hồ có thời điểm làm ảnh hưởng cảnh quan môi trường, gây phản cảm cho du khách...
Đối với nước thải từ các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn, phần lớn chưa được xử lý đạt chuẩn trước khi thải ra môi trường, ngoại trừ các cơ sở lưu trú, nhà hàng lớn hiện đang hoạt động tại Vườn Quốc gia, thì các cơ sở dịch vụ du lịch còn lại đều chỉ xử lý sơ bộ qua bể lắng hoặc xả thẳng ra môi trường gây ô nhiễm ngày càng gia tăng đối với hồ Ba Bể. Ðây được coi là một trong những nguyên nhân làm giảm sức hấp dẫn, giảm chất lượng các dịch vụ du lịch, khiến du khách có ấn tượng chưa tốt về hình ảnh du lịch Ba Bể.
Trước thực trạng đó, chính quyền huyện Ba Bể đã tăng cường chỉ đạo phòng chuyên môn, UBND các xã, thị trấn về tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đặc biệt là các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch tại khu vực hồ Ba Bể. Cùng với đó, tích cực tổ chức các hoạt động hưởng ứng các ngày lễ về môi trường như: Triển khai các hoạt động hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường; Ngày Môi trường thế giới (05/6); Ngày Đại dương thế giớiThu gom rác ở hồ Ba Bể.
Nhằm thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường vùng hồ Ba Bể, hằng năm các sở, ban, ngành và địa phương tổ chức lễ ra quân vệ sinh môi trường; tuyên truyền cho người dân về nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, để rác đúng nơi quy định; thực hiện phong trào chống rác thải nhựa, đặc biệt là túi ni-lon, các loại đồ nhựa dùng một lần. Các hộ bán hàng phục vụ du khách đã chủ động tổ chức các hoạt động vệ sinh môi trường ở các điểm du lịch như: Ao Tiên, đền An Mạ. Cùng với đó, các đơn vị quản lý Khu du lịch hồ Ba Bể đã xây dựng quy chế vệ sinh môi trường tại các điểm bán hàng tại bờ hồ, nơi tập trung nhiều hộ kinh doanh dịch vụ; đặt các thùng rác tại những điểm tham quan, dừng chân của du khách, tiến hành vệ sinh định kỳ tại các địa điểm du lịch...
Bên cạnh đó đẩy mạnh thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường rừng, hồ; bảo vệ hệ sinh thái đa dạng của Vườn phục vụ mục tiêu phát triển du lịch, hằng năm Vườn Quốc gia thực hiện giao khoán bảo vệ rừng, khoán khoanh nuôi tái sinh rừng 12.000ha cho các nhóm tổ thuộc 55 thôn, bản vùng đệm; hỗ trợ 45 thôn bản thuộc các vùng lõi kinh phí theo Quyết định 24/2012 của Chính phủ để cộng đồng dân cư đầu tư phát triển rừng đặc dụng. Trong công tác phát triển rừng, mỗi năm thực hiện trồng và chăm sóc rừng tại các xã phía Tây vùng hồ như Đồng Phúc, Quảng Khê, Hoàng Trĩ thuộc thượng nguồn sông Chợ Lèng từ 30 đến 50ha rừng, chủ yếu là các loại cây gỗ lớn như lát hoa, xoan góp phần giảm thiểu tình trạng bồi lắng. Đồng thời, lực lượng kiểm lâm của Vườn thường xuyên tuần tra, kiểm tra rừng, phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức truy quét để phát hiện, ngăn chặn và xử lý các vi phạm về khai thác tài nguyên rừng.
Hoạt động tuyên truyền, giáo dục bảo vệ môi trường được Vườn Quốc gia quan tâm thực hiện. Hàng năm vào dịp Hội xuân Ba Bể Vườn đều tổ chức phát động cuộc thi vẽ tranh theo chủ đề bảo vệ môi trường thiên nhiên hồ Ba Bể, được các em học sinh thuộc 9 trường tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn vùng lõi và vùng đệm Vườn Quốc Gia nhiệt tình tham gia. Hằng tháng triển khai vệ sinh môi trường tại các điểm du lịch, vệ sinh mặt hồ với sự tham gia của hàng trăm lượt cán bộ, nhân viên.
Thời gian tới, huyện Ba Bể tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến các nội dung về Luật Bảo vệ môi trường đến các xã, thị trấn; nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm và ý thức chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với người dân, du khách và các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đặc biệt là tại khu vực hồ Ba Bể, các điểm tham quan du lịch trên địa bàn huyện. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường...
