Triển lãm "Nghệ sĩ là chiến sĩ" giới thiệu 80 tác phẩm từ bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, sáng tác từ năm 1945 đến 1954, trên chất liệu giấy, bằng kỹ thuật ký họa chì, mực, màu nước, bột màu, in…
Đây là tập hợp những tác phẩm hội họa của 30 tác giả thuộc các thế hệ họa sĩ đầu tiên của nền mỹ thuật Việt Nam, trong đó có 22 hoạ sĩ trưởng thành từ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.
Các họa sĩ đã kịp thời ghi lại những hình ảnh chân thực, giàu cảm xúc về lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí quyết chiến quyết thắng, thi đua tăng gia sản xuất, truyền thống hiếu học của quân dân cả nước khi hòa mình tham gia vào đoàn quân Nam tiến, dân công, Hội Văn hóa Cứu quốc, Thanh niên Cứu quốc, lực lượng quân đội, du kích…
Các tác phẩm vừa thể hiện sự chuyển biến tích cực về nhận thức tư tưởng của các họa sĩ Việt Nam thế hệ đầu, vừa là dịp tôn vinh và tri ân những người đã sử dụng bút vẽ, bảng màu làm vũ khí, đem năng lực, nhiệt huyết và sự hy sinh để cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng nền văn hóa mới.
Các tác phẩm tiêu biểu được trưng bày tại triển lãm lần này bao gồm: "Dao găm rèn cho du kích" (1945, Nguyễn Hiêm), "Làm kíp lựu đạn" (1947, Nguyễn Đỗ Cung), "Kéo bễ lò rèn" (1951, Trần Văn Cẩn), "Đoàn kết chống xâm lăng" (1947, Văn Giáo), "Du kích Bến Tre" (1948, Diệp Minh Châu), "Dân công kháng chiến" (1948, Lê Quốc Lộc), "Dân công sửa chữa cầu đường" (Tây Bắc) (1951, Nguyễn Sỹ Ngọc), "Bộ đội nghỉ trong hang" (1951, Tô Ngọc Vân), "Lội suối" (1952, Nguyễn Trọng Hợp), "Tay bừa tay súng" (1954, Huỳnh Văn Thuận), "Đi cấy" (1954, Nguyễn Văn Tỵ)…
Triển lãm còn trưng bày bộ tranh địch vận - một hình thức tuyên truyền góp phần làm dao động tâm lý phía bên kia chiến tuyến, của họa sĩ Lương Xuân Nhị rất đặc sắc.
Phát biểu tại lễ khai mạc, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh nhấn mạnh, để hưởng ứng Đề cương về văn hóa của Đảng, các văn nghệ sĩ đã chuyển biến tích cực về nhận thức tư tưởng. Họ rời xa cuộc sống chốn phồn hoa đô thị để tham gia vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, dũng cảm nhận trách nhiệm xây dựng và phát triển nền văn hóa mới Việt Nam. Từ mọi miền đất nước, các nghệ sĩ đã đi theo cách mạng, tắm mình trong thực tiễn, trực tiếp cầm bút và cầm súng chiến đấu; người nghệ sĩ là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, tư tưởng. Họ vẽ tranh, tổ chức triển lãm, làm báo, tuyên truyền, dạy mỹ thuật, hay trực tiếp tham gia chiến đấu; lấy nhiệm vụ phụng sự Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân làm niềm cảm hứng, làm đề tài sáng tác…
Triển lãm "Nghệ sĩ là chiến sĩ" diễn ra từ nay đến hết ngày 5/3/2023 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội).
Một số tác phẩm trưng bày tại triển lãm:
