Cuộc thi Độc tấu và Hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc - 2023 thu hút sự tham gia của gần 1000 nghệ sĩ đến từ 38 đơn vị nghệ thuật trên cả nước, là hoạt động nghề nghiệp nhằm tôn vinh, quảng bá, bảo tồn và phát huy các giá trị của âm nhạc dân gian Việt Nam, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Cuộc thi là dịp để các nghệ sỹ biểu diễn nhạc cụ dân tộc tại các đơn vị nghệ thuật, các giảng viên, học sinh, sinh viên đang giảng dạy, học tập chuyên ngành nhạc cụ dân tộc tại các cơ sở đào tạo nghệ thuật thể hiện khả năng cá nhân; giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm trong hoạt động nghệ thuật; bảo tồn, gìn giữ, phát huy những tinh hoa âm nhạc truyền thống Việt Nam, từ đó rút ra những bài học về công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển tài năng và tìm ra những phương thức hoạt động góp phần thúc đẩy các loại hình âm nhạc truyền thống phát triển trong thời kỳ mới.
Đối tượng tham gia Cuộc thi là các nghệ sỹ, diễn viên, dàn nhạc, nhóm nhạc dân tộc chuyên nghiệp thuộc các đơn vị nghệ thuật công lập; Nghệ sỹ, diễn viên, dàn nhạc, nhóm nhạc dân tộc chuyên nghiệp thuộc các đơn vị nghệ thuật lực lượng vũ trang; Giảng viên, học sinh, sinh viên, dàn nhạc, nhóm nhạc dân tộc thuộc các cơ sở đào tạo nghệ thuật công lập; Nghệ sỹ, diễn viên, giảng viên, học sinh, sinh viên, dàn nhạc, nhóm nhạc dân tộc: thuộc các cơ sở đào tạo nghệ thuật, các đơn vị nghệ thuật ngoài công lập (là đơn vị có tư cách pháp nhân, có thời gian hoạt động liên tục trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật và đào tạo nghệ thuật chuyên nghiệp trên toàn quốc từ 12 tháng trở lên tính đến thời điểm tham gia Cuộc thi).
Đơn vị nghệ thuật đăng ký tham dự ở cả hai loại hình độc tấu và hòa tấu có thể kết cấu thành 01 chương trình có thời lượng từ 20 phút đến 35 phút. Nội dung "Cuộc thi Độc tấu và Hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc - 2023" được chia thành 04 Bảng. Bảng 1 "Độc tấu" và Bảng 2 "Hòa tấu" dành cho các đơn vị kịch hát dân tộc (Gồm dàn nhạc, nhóm nhạc và thí sinh độc tấu đang hoạt động ở các đơn vị kịch hát dân tộc (Tuồng, Chèo, Cải lương, Đờn ca tài tử, Dân ca Kịch...), Bảng 3 "Độc tấu"và Bảng 4 "Hòa tấu"dànhcho các đơn vị ca, múa, nhạc; cơ sở đào tạo nghệ thuật chuyên nghiệp (Gồm dàn nhạc, nhóm nhạc hòa tấu và thí sinh độc tấu nhạc cụ dân tộc đang hoạt động ở các đơn vị ca, múa, nhạc; cơ sở đào tạo nghệ thuật chuyên nghiệp.)
Hội đồng Giám khảo gồm là các nhạc sỹ, nghệ sỹ, nhà nghiên cứu, quản lý nghệ thuật có uy tín, tài năng và có nhiều đóng góp trong sự nghiệp phát triển ngành nghệ thuật biểu diễn, đặc biệt là chuyên ngành biểu diễn nhạc cụ dân tộc.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ có những hình thức khen thưởng gồm: Giải Nhất, Giải Nhì, Giải Ba cho tiết mục có chất lượng nội dung và nghệ thuật cao gắn với tên đơn vị, cá nhân nghệ sỹ, nhóm nghệ sỹ biểu diễn đạt những tiêu chí trong Quy chế chấm, xét giải. Nghệ sỹ, nhóm nghệ sỹ tham gia nhiều tiết mục trong nhiều chương trình tại Cuộc thi đều đạt khung điểm xét giải, chỉ được nhận 01 giải thưởng cao nhất. 01 Giải Xuất sắc (nếu có) cho riêng từng thành phần sáng tạo trong các tiết mục, chương trình tham gia Cuộc thi, gồm: Chỉ huy dàn nhạc; Nhạc sỹ phối khí; Nhạc công chính.
Ông Trần Hướng Dương - Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Trưởng ban Tổ chức Cuộc thi cho biết: "Độc tấu và Hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc là hoạt động nhằm tôn vinh, quảng bá, bảo tồn và phát huy các giá trị của âm nhạc dân gian Việt Nam. Hiện nay, Ban Tổ chức cũng như các đơn vị tham dự đã chuẩn bị khá chu đáo, chúng tôi hy vọng đây sẽ là ngày hội của nền âm nhạc dân tộc, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc".