Tại vòng loại World Cup 2022, đội tuyển Việt Nam đã lần đầu tiên lọt vào top 12 đội bóng mạnh nhất châu Á, thi đấu tại vòng loại cuối cùng. Tuy chưa thể cạnh tranh một trong 4 suất vé vào thẳng vòng chung kết World Cup 2022 tại Qatar, nhưng thầy trò huấn luyện viên Park Hang-seo cũng đã cho thấy được tiềm năng và khát vọng vươn tầm. Sau 10 lượt trận, đội tuyển Việt Nam đã giành được 1 trận thắng trước Trung Quốc, thủ hòa với Nhật Bản ở lượt trận cuối cùng để trở thành đội bóng đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á giành được 4 điểm. Đấy chính là cơ sở để đặt niềm tin vào những bước đột phá trong tương lai để hướng đến mục tiêu, giành quyền tham dự World Cup.
Cùng với việc FIFA quyết định tăng số đội bóng tham dự World Cup 2026 từ 32 lên 48 đội, châu Á sẽ được phân bổ thêm 4 suất, gần gấp đôi so với định mức cũ, chỉ là 4,5 suất. Cụ thể, tại vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Á, các đội bóng tham dự sẽ tranh 8 suất vé vào thẳng vòng chung kết, đồng thời vẫn có thêm một suất play-off để tranh vé vớt liên lục địa với các đội bóng Nam Mỹ hoặc CONCACAF. Trước cơ hội mới vừa được mở ra, Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) cũng đã quyết định điều chỉnh lại thể thức thi đấu tại vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Á. Theo đó, 47 đội bóng sẽ được chia làm 2 nhóm theo thứ tự trên bảng xếp hạng FIFA. 22 đội bóng xếp hạng từ 26 đến 47 ở châu Á sẽ phải bắt cặp thi đấu vòng sơ loại theo thể thức loại trực tiếp sau 2 lượt trận trên sân nhà - sân khách để chọn ra 11 đội thắng vào vòng 2.
Vòng 2 sẽ có 36 đội tham dự, gồm 25 đội tuyển có thứ hạng cao nhất châu Á và 11 đội bóng vượt qua vòng sơ loại. Các đội sẽ tiến hành bốc thăm vào 9 bảng đấu, mỗi bảng 4 đội, thi đấu vòng tròn 2 lượt trên sân nhà và sân khách để chọn ra 18 đội nhất và nhì mỗi bảng vào vòng 3. Tại vòng 3, các đội tiếp tục được chia thành 3 bảng, mỗi bảng 6 đội, thi đấu theo thể thức vòng tròn 2 lượt trên sân nhà và sân khách để xác định 6 đội nhất và nhì tại các bảng đấu giành vé tham dự vòng chung kết World Cup 2026. 2,5 suất vé còn lại sẽ được xác định tại vòng 4 với sự góp mặt của 6 đội bóng xếp hạng 3 và 4 tại vòng loại thứ 3. Sẽ có 2 bảng đấu, mỗi bảng ba đội, thi đấu theo thể thức vòng tròn một lượt để chọn 2 đội đầu bảng giành tấm vé thứ 7 và thứ 8 dự World Cup 2026. Hai đội về nhì sẽ thi đấu trận play-off để xác định đội đại diện cho châu Á đi tranh vé vớt Liên lục địa.
Tuy thể thức thi đấu khá phức tạp, nhưng đem đến nhiều cơ hội cho đội tuyển Việt Nam nói riêng và cả các đội bóng tầm trung ở khu vực châu Á. Trên bảng xếp hạng FIFA ở thời điểm hiện tại, đội tuyển Việt Nam vẫn giữ vị trí thứ 97 thế giới và nằm trong top 17 đội bóng hàng đầu châu Á. Nếu tiếp tục duy trì được thứ hạng trên, đội tuyển Việt Nam sẽ không phải thi đấu vòng sơ loại World Cup 2026 khu vực châu Á và vào thẳng vòng 2 cùng 36 đội bóng để bắt đầu cuộc đua, theo thể thức có thể sẽ kéo dài từ tháng 10/2023 và kết thúc vào tháng 3/2026 với ít nhất 16 trận đấu và tối đa lên tới 22 trận.
Trong chiến lược phát triển bóng đá Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, Liên đoàn bóng đá Việt Nam đã đặt mục tiêu lọt vào top 10 châu Á vào năm 2030 và top 8 năm 2050. Ở khu vực châu Á, đội tuyển Việt Nam nằm trong top các đội bóng đang lên với nhiều tiềm năng, có thể cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ phía trên như Jordan, Bahrain, Uzbekistan, Syria, Oman, Trung Quốc... để giành vé tham dự World Cup 2026.
Giấc mơ đã trở nên gần hơn và để hiện thực hoá mục tiêu World Cup, bóng đá Việt Nam cần có sự đầu tư mạnh mẽ với những bước đi táo bạo, mang tính đột phá ngay từ thời điểm này để bồi dưỡng lực lượng, phát triển và thu hút tài năng để có thể nâng tầm đội tuyển.
