Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, các Thứ trưởng: Tạ Quang Đông, Hoàng Đạo Cương, Đoàn Văn Việt đồng chủ trì Hội nghị.
Hội nghị là dịp để đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình từ trung ương đến địa phương ôn lại quá trình hình thành, phát triển, cống hiến của Ngành Văn hóa; Đồng thời nhận thức sâu sắc hơn, đầy đủ hơn và toàn diện hơn về vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cũng như trong việc thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, xứng tầm với sự nghiệp đổi mới và truyền thống lịch sử vẻ vang ngàn năm văn hiến của dân tộc.
Thông qua Hội nghị nhằm nhận diện, giới thiệu các mô hình xây dựng môi trường văn hóa tiêu biểu; Trao đổi nghiệp vụ quản lý nhà nước về văn hóa; Đề xuất các giải pháp nhằm phát huy hiệu quả nguồn lực văn hóa.
Phát biểu gợi mở Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, 78 năm về trước Ngành văn hóa được thành lập, từ đó đến nay, ngày 28/8 đã trở thành Ngày truyền thống của Ngành Văn hóa Việt Nam.
Hội nghị Cán bộ văn hóa toàn quốc được diễn ra vào thời điểm hết sức ý nghĩa khi toàn Ngành đang tổ chức nhiều hoạt động hướng đến 78 năm kỷ niệm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Ngày truyền thống Ngành Văn hóa. Đây cũng là dịp để toàn Ngành đánh giá, nhìn lại sau nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp về việc thực hiện nhiệm vụ chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Bộ trưởng cho rằng, đây là dịp để các cán bộ toàn Ngành Văn hóa cùng nhìn lại chặng đường đã đi qua khi trong bối cảnh toàn xã hội đã hiểu về Văn hóa một cách đầy đủ, sâu sắc hơn.
Bộ trưởng nhấn mạnh, Hội nghị cần tập trung làm rõ vai trò, kết quả trong công tác tham mưu của Ngành Văn hóa ở cấp Trung ương và địa phương; Sự nỗ lực trong vấn đề kiến tạo chính sách và khơi thông nguồn lực thông qua tham mưu về công tác hoàn thiện thể chế.
"Những kết quả nào là dấu ấn để chúng ta tiếp tục phát huy, những nhiệm vụ gì mà chúng ta chưa làm được để nghiêm túc nhìn thẳng vào sự thật để tự đổi mới, phấn đấu nỗ lực hơn nữa nhằm tăng tốc về đích càng sớm càng tốt trong nửa chặng đường còn lại", Bộ trưởng đề nghị các đại biểu chia sẻ, trao đổi về cách làm, mô hình sáng tạo để các địa phương khác học hỏi kinh nghiệm. Từ đó để căn cứ trên tình hình thực tiễn của địa phương mình đưa ra những mô hình, cách làm phù hợp hơn trong thời gian tới.
Tại Hội nghị, đại biểu đến từ các địa phương đã chia sẻ, giới thiệu các mô hình tiêu biểu trong xây dựng môi trường văn hóa; Kinh nghiệm trong quản lý nhà nước ở lĩnh vực văn hóa tại cơ sở. Điển hình như việc xây dựng “Làng văn hóa kiểu mẫu” trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc với phương châm lấy lợi ích của người dân làm mục tiêu, động lực trong xây dựng mô hình và lấy người dân là chủ thể, trung tâm và đối tượng được hưởng lợi chính từ thành quả xây dựng “Làng văn hóa kiểu mẫu”.
Giải pháp về đầu tư, xây dựng và hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở gắn với bảo tồn giá trị di sản Quan họ Bắc Ninh; Mô hình “Đội văn nghệ bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Yên Bái”; Mô hình "Vận động đồng bào có đạo và nhân dân thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội" ở Ninh Bình; Mô hình “Phát triển Câu lạc bộ bảo tồn và truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh”; Mô hình “Đầu tư nâng cao hiệu quả hoạt động Trung tâm Văn hóa - Thể thao, Nhà văn hóa xã, phường, thị trấn” trên địa bàn tỉnh Tiền Giang…
Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch bày tỏ phấn khởi khi lần đầu tiên có sự tham dự đầy đủ của các Sở, ngành địa phương với hơn 1.000 đại biểu tham dự Hội nghị Cán bộ văn hóa toàn quốc.
Bộ trưởng cho biết, qua nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp về việc thực hiện nhiệm vụ chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, toàn Ngành Văn hóa đã nhìn thấy rõ các điểm sáng, nổi bật là chúng ta đã chuyển tư duy từ làm văn hóa đơn lẻ sang quản lý nhà nước về văn hóa, điều đó được lượng hóa cụ thể chứ không phải bằng những đánh giá chung chung. Toàn Ngành đã chủ động tham mưu "trúng" và "đúng" cho Đảng, Nhà nước để từ đó nhiều Hội nghị, Hội thảo nhằm khơi thông nguồn lực phát triển Ngành Văn hóa.
Thời gian qua toàn Ngành đã bám sát các nhiệm vụ chính trị quan trọng để tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch quan trọng cấp Trung ương và địa phương. Qua đó không ngừng khẳng định về vai trò, vị thế của Ngành Văn hóa đối với sự phát triển bền vững của đất nước. Từng bước xóa bỏ định kiến về Ngành Văn hóa mà cán bộ toàn Ngành đã rất trăn trở.
Bên cạnh đó, toàn Ngành đã xác định hướng đi đúng khi chọn môi trường văn hóa là vấn đề căn cơ, mục tiêu để hướng đến. Sau Lễ phát động chủ đề công tác năm 2022 “Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác cán bộ” được Bộ phát động tại Nam Đàn, Nghệ An Quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh, có thể vui mừng đánh giá, chưa bao giờ môi trường văn hóa được quan tâm như hiện nay. Qua báo cáo các mô hình tại Hội nghị đã cho thấy sự chuyển biến, sáng tạo của các địa phương khi lấy nhân dân là chủ thể để xây dựng môi trường văn hóa.
Trong nửa nhiệm kỳ qua, chúng ta đã nhiều chuyển biến tích cực trong việc tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại thông qua việc thực hiện đối ngoại về văn hóa. Thông qua giao lưu văn hóa qua các sự kiện Ngày hội văn hóa, Tuần văn hóa tại các quốc gia giúp chúng ta tăng cường quảng bá về văn hóa, giúp bạn bè quốc tế hiểu hơn về con người, đất nước, văn hóa và vẻ đẹp của đất nước Việt Nam.
Bên cạnh đó, các sự kiện chính trị ngoại giao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã có sự hiện diện nhiều hơn của Văn hóa. Xem văn hóa là lĩnh vực tiên phong trong ngoại giao các quốc gia, giao lưu nhân dân.
Đặc biệt, những thành tựu của Thể thao thời gian qua trên các đấu trường khu vực,quốc tế đã chứng minh cho hướng đi bền vững trên 2 trụ cột chính mà Bộ xác định đó là "Đẩy mạnh thể thao phong trào để phát hiện, đào tạo bồi dưỡng nhân lực cho thể thao thành tích cao".
Trong lĩnh vực Du lịch, Bộ đã tập trung tham mưu "trúng" và "đúng", kịp thời để Chính phủ chính thức mở cửa nhằm phục hồi ngành Du lịch bị tê liệt trong suốt 2 năm dịch bệnh. Bên cạnh đó, Ngành Du lịch cũng đang đi đúng hướng khi xác định xây dựng các sản phẩm của mình phải bắt đầu từ văn hóa. Nhờ đó, du lịch nội địa trở thành bệ đỡ quan trọng cho du lịch quốc tế.
Cùng với những kết quả đã đạt được thời gian qua, Bộ trường cũng thẳng thắn chỉ rõ một số tồn tại như: Sự quan tâm về Ngành Văn hóa ở một số nơi, số chỗ chưa đồng đều; Nguồn lực cho Ngành Văn hóa dù có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa đạt như mong muốn…
Để khắc phục những tồn tại đó, Bộ trưởng đề nghị các Sở địa phương tiếp tục đồng hành cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tham mưu cho Đảng, Nhà nước hoàn thiện các chính sách về Ngành Văn hóa. Trong đó, tham mưu trình Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, ban hành Luật về lĩnh vực Nghệ thuật biểu diễn, Luật về Di sản Văn hóa; Luật Quảng cáo…; Trình Quốc hội thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng và phát triển Văn hóa; Tập trung xây dựng Bộ chỉ số văn hóa quốc gia về sự phát triển bền vững; Phát triển công nghiệp văn hóa….
Cùng với Văn hóa, Bộ cũng tập trung phát triển đồng đều lĩnh vực Thể thao và Du lịch trên tinh thần không thể tách rời "cỗ xe tam mã Văn hóa - Thể thao - Du lịch. Chúng ta dựa vào văn hóa để phát triển du lịch, xây dựng các các sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc, tiêu biểu. Phát triển thể thao cũng để rèn luyện ý chí, thể chất con người, góp phần xây dựng văn hóa".
Kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng gửi thông điệp, cán bộ toàn Ngành Văn hóa phải luôn ghi nhớ tinh thần như lời nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Từng giọt nước nhỏ thấm vào lòng đất, chảy về một hướng mới thành suối, thành sông”, câu tục ngữ “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao", để từ đó tu dưỡng, rèn luyện cho mình một khí thế, một quyết tâm trong thực hiện nhiệm vụ, đó là "Đoàn kết chính là sức mạnh. Càng khó khăn càng phải quyết liệt, càng phải bản lĩnh, nếu khó đã chùn bước thì đó không phải là cán bộ ngành Văn hóa".
