Bảo vệ và phát huy Nghi lễ và trò chơi Kéo co trong đời sống đương đại

Trong khuôn khổ Liên hoan trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại năm 2023, ngày 17/11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với UBND Quận Long Biên, Hội Di sản Văn hóa VIệt Nam tổ chức khai mạc Triển lãm “Chung một sợi dây” và Tọa đàm quốc tế Bảo vệ và phát huy Nghi lễ và trò chơi Kéo co trong đời sống đương đại.

toa-dam-keo-co-1700314623.jpg
Quang cảnh Tọa đàm

Tọa đàm nhằm tổng kết những thành tựu đạt được, đánh giá những khó khăn, thách thức trong thực hành, trao truyền và bảo vệ di sản Nghi lễ và trò chơi Kéo co tại cộng đồng sau 8 năm ghi danh vào Danh sách Đại diện của UNESCO. Từ thực tiễn bảo vệ, phát huy di sản ở các địa phương trong thời gian qua, tọa đàm đề xuất các khuyến nghị và giải pháp phù hợp nhằm bảo vệ và phát huy di sản bền vững trong đời sống đương đại.

Phát biểu tại Lễ khai mạc triển lãm và Tọa đàm, Tiến sĩ Lê Thị Minh Lý - Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam - nhận định: "Chung một sợi dây" là thông điệp tuyệt vời mà tất cả các cộng đồng Kéo co đều cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc của nó. Sợi dây là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, là sự kết nối giữa con người với thiên nhiên, là sự nối dài của những cánh tay, sự tiếp sức từ cộng đồng này đến cộng đồng khác. Chúng ta có thể ở cách xa nhau về địa lý song chúng ta có những điểm tương đồng làm nổi bật giá trị văn hóa đại diện của nhân loại. Hy vọng sự kiện này sẽ mở ra cơ hội mới để kết nối các cộng đồng Kéo co, để mở rộng hồ sơ ghi danh vào danh mục di sản văn hóa đại diện nhân loại.

Theo Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam PGS.TS Đỗ Văn Trụ, Nghi lễ Kéo co tồn tại ở khắp cả nước, không chỉ trong cộng đồng người Kinh mà còn trong các dân tộc như Tày, Dáy, mỗi nơi có một sắc thái riêng, tạo nên sự đa dạng văn hóa. Kéo co không chỉ là trò chơi hay hoạt động thể thao mà còn là một nghi lễ thiêng liêng gắn kết với đời sống tinh thần, tâm linh và ước vọng tốt đẹp của cộng đồng, với những sắc thái riêng của mỗi quốc gia và mỗi vùng miền. Ông nhấn mạnh: Khi được UNESCO vinh danh thì di sản này không chỉ là của riêng một cộng đồng hay riêng Việt Nam mà còn là một phần của di sản thế giới. Do đó chúng ta cần gìn giữ, phát huy, liên kết các cộng đồng trong nước, từ đó kết nối với các nước khác cũng sở hữu di sản này.

trinh-dien-keo-co-1700314374.jpg
Trình diễn Nghi lễ và trò chơi Kéo co Việt Nam - Hàn Quốc đã diễn ra tại Di tích Quốc gia Đền Trấn Vũ. Ảnh: Minh Anh

Năm 2015, hồ sơ đa quốc gia Nghi lễ và trò chơi Kéo co ở Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc và Philippines đã được UNESCO đưa vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. 8 năm sau khi được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, các cộng đồng trong và ngoài nước cùng sở hữu Nghi lễ và trò chơi Kéo co vẫn đang nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản này.

Việt Nam có 4 địa phương là Lào Cai, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh và Hà Nội có di sản Kéo co được UNESCO ghi danh. Gắn với lễ hội, Nghi lễ và trò chơi Kéo co vẫn đang được các cộng đồng gìn giữ, phát huy.

Sáng nay (18/11), tại đền Trấn Vũ (Long Biên - Hà Nội) đã diễn ra hoạt động giao lưu trình diễn Nghi lễ và trò chơi Kéo co với sự tham gia của Hội Kéo co Gijisi (Hàn Quốc) và 7 cộng đồng Kéo co tại Việt Nam.

T.H