TS. Nguyễn Văn Đoàn - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia bày tỏ sự trân trọng, vui mừng và cảm ơn Đại sứ quán Hoa Kỳ, bởi với những hiện vật được trao trả này, Bảo tàng Lịch sử quốc gia có thêm cơ hội sưu tầm, bổ sung, hoàn thiện đầy đủ bộ sưu tập hiện vật minh chứng cho lịch sử phát triển dân tộc Việt Nam qua các thời kỳ.
Các hiện vật được tiếp nhận gồm: 1 rìu đá Hậu kỳ đá mới; 4 hiện vật (3 rìu đồng, 1 nồi gốm) thuộc văn hóa Đông Sơn; 3 tượng cá sấu đá thế kỷ 1-2 sau công nguyên và 2 tẩu đồng thế kỷ 17-18.
Phát biểu tại buổi lễ, bà Pam S.Devolder - Tham tán Thông tin, Văn hóa (Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam) - chia sẻ: Những cổ vật được trao trả cho Bảo tàng Lịch sử quốc gia hôm nay nằm trong bộ sưu tập 7.000 cổ vật bị buôn bán trái phép bởi một công dân Hoa Kỳ. “Chính phủ Hoa Kỳ khẳng định luôn sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam và các nước khác trong việc nghiên cứu, điều tra, thu hồi và hoàn trả những cổ vật đã bị buôn bán trái phép… Sự cam kết này được thể hiện qua biên bản ghi nhớ về phòng chống tội phạm liên quốc gia giữa cơ quan an ninh 2 nước”, bà Pam S.Devolder cho biết.
Theo bà Pam S.Devolder, Hoa Kỳ đã thực hiện nhiều chương trình về bảo tồn văn hóa, di sản trên thế giới, thể hiện sự tôn trọng đối với các nền văn hóa khác; lớn nhất là hoạt động của Quỹ Bảo tồn Văn hóa của Đại sứ Hoa Kỳ (AFCP). Từ năm 2001 đến nay, Quỹ đã hỗ trợ hơn 1.000 dự án bảo vệ và bảo tồn di sản văn hóa trên toàn cầu. Riêng tại Việt Nam, trong 20 năm qua, Quỹ đã hỗ trợ cho 16 dự án bảo tồn di sản văn hóa với tổng trị giá hơn 1 triệu USD.
Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia Nguyễn Văn Đoàn bày tỏ sự trân trọng và cảm ơn đến đại diện Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam đã tham dự lễ khai mạc chuyên đề và trao trả hiện vật cho Bảo tàng. Theo ông Đoàn, đây là hoạt động có ý nghĩa khi cả nước đang hướng tới kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11. Thông qua việc tiếp nhận này, Bảo tàng với chức năng nhiệm vụ của mình có thêm cơ hội sưu tầm, bổ sung, hoàn thiện đầy đủ bộ sưu tập hiện vật các thời kỳ, trên cơ sở đó thực hiện công tác bảo tồn, phát huy giá trị trong quá trình xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc…
Cùng ngày, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã tổ chức lễ khai mạc trưng bày chuyên đề “Từ nhà Bác cổ đến Bảo tàng Lịch sử quốc gia” nhân kỷ niệm 90 năm ngày khánh thành công trình tòa nhà bảo tàng (1932-2022) và Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11). Cũng theo TS. Nguyễn Văn Đoàn, gần một thế kỷ trôi qua, cái tên giản dị mà người Hà Nội quen gọi tòa nhà là “Nhà Bác Cổ” đã định danh cho một số địa điểm thuộc khu vực này như: dốc Bác Cổ, vườn hoa Bác Cổ. Đó là một biểu tượng đã đi vào đời sống dân gian Hà Nội và vẫn gắn bó, thân thuộc với người dân Thủ đô cho đến hôm nay.
Trưng bày "Từ nhà Bác cổ đến Bảo tàng Lịch sử quốc gia" giới thiệu đến công chúng những tư liệu, hình ảnh gắn với lịch sử tồn tại của công trình. Cùng với công trình này là những tri thức, kinh nghiệm quý giá mà thế hệ sau cần phải trân trọng, nghiên cứu kỹ lưỡng để thừa kế, phục vụ ngày một tốt hơn nhu cầu của khách tham quan.
Trưng bày giới thiệu nhiều tư liệu, hiện vật, hình ảnh gắn với lịch sử 90 năm, từ khi khánh thành công trình tòa nhà Bảo tàng Louis Finot của Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp đến nay là Bảo tàng Lịch sử quốc gia (1932 - 2022). Đây là một trong những công trình tiêu biểu cho phong cách kiến trúc Đông Dương ở Việt Nam thời thuộc địa, một phong cách kiến trúc kết hợp độc đáo giữa phương Đông và phương Tây do các kiến trúc sư người Pháp thiết kế, xây dựng. Sau đó, các thế hệ người Pháp, người Việt và đặc biệt là Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, Bảo tàng Lịch sử quốc gia tiếp tục bảo tồn, phát huy hiệu quả.
Trưng bày gồm 3 chủ đề. Đầu tiên là “Lịch sử hình thành, giới thiệu bối cảnh ra đời, quá trình xây dựng công trình, giai đoạn đầu hoạt động của Bảo tàng dưới sự quản lý của người Pháp (1932-1957) và những giá trị kiến trúc tiêu biểu.
Chủ đề 2 “Từ nhà Bác cổ đến Bảo tàng Lịch sử quốc gia”, giới thiệu mốc lịch sử quan trọng trong bước ngoặt chuyển giao công trình và cơ sở vật chất cùng khối tài liệu, hiện vật cho Chính phủ Việt Nam (1945-1946). Cùng với đó là quá trình tiếp nhận, các đợt chỉnh lý chuyển đổi nội dung, cải tạo không gian kiến trúc phục vụ lưu giữ, trưng bày nhưng công trình bảo tàng vẫn giữ đúng chức năng, giá trị kiến trúc, công năng sử dụng. Công trình đã trở thành di sản quý giá, chứa đựng khối di sản giá trị xứng tầm giá trị. Từ đó, cho thấy việc thiết kế, sử dụng, cải tạo công năng công trình kiến trúc chắc chắn là những bài học kinh nghiệm quý.
Chủ đề 3 “Bảo tàng Lịch sử quốc gia - chặng đường mới”. Phần này thể hiện nội dung dù qua 90 năm tồn tại, nhiều lần chỉnh lý, cải tạo, sửa chữa nhưng công trình vẫn giữ được nguyên vẹn dáng vẻ ban đầu và được sử dụng đúng công năng vốn có. Tuy vậy, Bảo tàng cần được sửa chữa, bảo tồn kiến trúc đảm bảo tồn tại lâu dài, chỉnh lý, nâng cấp hệ thống trưng bày đáp ứng nhu cầu của xã hội…
Trưng bày "Từ nhà Bác cổ đến Bảo tàng Lịch sử quốc gia" mở cửa đón khách tham quan từ ngày 18/11/2022 đến tháng 3/2023.
