Trung Quốc tài trợ thêm gần 2 triệu USD cho WADA

Hãng thông tấn AP tiết lộ, họ đã có được biên bản mật từ các cuộc họp của Ủy ban Điều hành WADA liệt kê Trung Quốc đã tài trợ 993.000 USD vào năm 2018 và 992.000 USD vào năm 2019, và sau đó một vận động viên Olympic của Trung Quốc được bầu làm một trong những Phó Chủ tịch của cơ quan này. Các khoản đóng góp của Trung Quốc là một phần trong mô hình minh họa sự gia tăng ảnh hưởng của nước này lên cơ quan chống doping vào cùng thời điểm mối quan hệ của WADA với nước đóng góp lớn nhất là Mỹ đang xấu đi.

Không có dấu hiệu nào từ các tài liệu mà AP xem xét cho thấy Trung Quốc quyên góp tiền với mong đợi đổi lại việc bỏ qua các bài kiểm tra doping dương tính. Trên thực tế, WADA không hề giấu giếm số tiền tài trợ thêm; họ đã đưa ra một thông cáo báo chí ít được chú ý vào tháng 12/2020 để công bố khoản tài trợ 992.000 USD của Trung Quốc.

Phần chính trong ngân sách hằng năm của WADA đến từ việc chia đều 50-50 giữa các chính phủ trên thế giới và Ủy ban Olympic. Các khoản đóng góp bổ sung của Trung Quốc đến ngoài khoản 430.000 USD mà Chính phủ nước này cung cấp cho WADA như một phần của các khoản thanh toán thường xuyên vào năm 2019. Mỹ đã đóng góp thường xuyên lớn nhất trong năm đó - 2,51 triệu USD, nhưng vụ scandal đã xảy ra khi mối quan hệ của Mỹ với WADA ngày càng căng thẳng.

Năm 2021, Mỹ đã tranh cãi với WADA về việc thông qua một luật mới được viết ra để chống doping nhằm ứng phó với bê bối doping kéo dài ở Nga. Họ cũng đang giữ lại một phần khoản thanh toán của mình. Trong khi Mỹ mâu thuẫn với WADA, Trung Quốc lại tích cực tham gia vào nỗ lực gây quỹ của WADA nhằm đẩy mạnh chương trình tình báo và điều tra (I&I) còn non trẻ. Một trong những tài liệu mà AP có được tham chiếu thông báo của thành viên ủy ban Ugur Erdener cho hội đồng vào tháng 9/2020 về chương trình và nói với các thành viên rằng "chỉ có Trung Quốc, theo như ông biết, đã thực hiện khoản quyên góp 500.000 USD”. Số tiền đó tăng lên 992.000 USD vào cuối năm 2020 - gần ba phần tư số tiền nhận được cho chương trình cho đến thời điểm đó, và chỉ bị vượt qua bởi Ấn Độ khi nước này đóng góp 1 triệu USD một năm sau đó, theo báo cáo thường niên năm 2021 của WADA. Việc trao tặng diễn ra trước thềm cuộc bầu cử Phó Chủ tịch WADA - với Yang Yang, thành viên IOC người Trung Quốc - được bầu vào nhiệm kỳ 3 năm thứ hai của mình vào năm 2022.

Năm ngoái, theo một tài liệu khác của WADA mà AP xem được, công ty sản phẩm thể thao Trung Quốc ANTA Sports đã ký hợp đồng 3 năm để cung cấp trang phục thể thao mang thương hiệu WADA. Các nhóm khác mà ANTA tài trợ bao gồm Liên đoàn Bơi lội quốc gia Trung Quốc và Ủy ban Olympic Trung Quốc.

Tuần trước, thông tin được tiết lộ bởi The New York Times và đài truyền hình Đức ARD cho biết, WADA đã xóa án cho các vận động viên bơi lội Trung Quốc vi phạm doping bằng cách chấp nhận lập luận của cơ quan chống doping Trung Quốc rằng các vận động viên đã tiếp xúc với một hoạt chất bị cấm trong thể thao do “nguyên nhân ô nhiễm”. Không có thông báo công khai nào về vụ việc, cũng không có lệnh đình chỉ tạm thời nào, cả hai đều được quy định trong quy tắc chống doping thế giới. Việc xử lý âm thầm các vụ việc xảy ra khoảng 7 tháng trước Thế vận hội Tokyo. Ngay cả một lệnh đình chỉ tạm thời vào thời điểm đó cũng có thể khiến việc các vận động viên bơi lội này tham dự các trò chơi gặp rủi ro.

WADA đã sử dụng cuộc họp báo để bảo vệ và giải thích quy trình của mình, nói rằng về cơ bản không có cách nào hiệu quả để thắng kiện dựa trên việc bác bỏ tuyên bố của Trung Quốc. Cố vấn pháp lý chung của WADA - Ross Wenzel - giải thích: "Không có bằng chứng về bất kỳ hành vi sai trái nào... Tôi rất tự tin rằng chúng tôi sẽ có gần 0% cơ hội chứng minh các vận động viên cố ý gian lận”.

Trong số 23 vận động viên bơi lội Trung Quốc có kết quả xét nghiệm dương tính, 13 người đã thi đấu tại Tokyo và 4 trong số 13 người đó đã giành huy chương. Nhiều vận động viên vẫn thi đấu cho Trung Quốc và dự kiến sẽ thi đấu tại Thế vận hội Paris năm nay.

Theo biên bản của Ủy ban điều hành, chương trình mà Trung Quốc tài trợ là một phần trong nỗ lực tăng cường hoạt động I&I của WADA và có tiềm năng nhận được tới 5 triệu USD tài trợ. Tại một cuộc họp năm 2019, Chủ tịch IOC Thomas Bach đã cam kết Ủy ban Olympic sẽ hỗ trợ các khoản đóng góp của Chính phủ lên tới 2,5 triệu USD. Nhưng khoảng 1 năm sau đó, theo Ugur  Erdener, thành viên IOC người Thổ Nhĩ Kỳ đã báo cáo về việc gây quỹ, chỉ có Trung Quốc là nước thực hiện thanh toán. Trong báo cáo thường niên năm 2021 của WADA, đến cuối năm 2021, chương trình I&I đã nhận được tổng cộng 3,53 triệu USD từ chính phủ của 9 quốc gia. Ngoài khoản 1 triệu USD của Ấn Độ, Canada - quê hương của WADA, đã quyên góp 748.000 USD. Saudi Arabia đóng góp 500.000 USD, và không ai trong số 5 quốc gia còn lại đóng góp hơn 108.000 USD.