Chính sách bản quyền trên môi trường số và phương án hợp tác 

Diễn đàn bản quyền Việt Nam - Hàn Quốc là một trong những hoạt động thường niên để triển khai Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc được ký kết năm 2013. Diễn đàn năm nay có chủ đề “Chính sách bản quyền trên môi trường số và phương án hợp tác giữa hai quốc gia”, đặc biệt tập trung vào nội dung bảo hộ quyền tác giả âm nhạc.

Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Trần Hoàng cho biết, theo số liệu khảo sát của WIPO thì tại các nước phát triển như Hoa Kỳ đóng góp này chiếm khoảng 11,99% GDP, Hàn Quốc là 9,89% GDP; các nước đang phát triển như Trung Quốc đóng góp này chiếm khoảng 7,35% GDP, Malaysia là 5,7% và Thái Lan là 4.48% GDP. Những số liệu này cho thấy việc bảo hộ hiệu quả quyền tác giả, quyền liên quan có vai trò quan trọng, góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của mỗi quốc gia.

Tại Việt Nam, qua số liệu ước tính, giá trị tăng thêm của các ngành Công nghiệp Văn hóa đóng góp vào nền kinh tế năm 2018 ước đạt 5,82%; năm 2019 ước đạt 6,02%; năm 2020 và 2021 do ảnh hưởng của đại dịch nên số liệu có sự sụt giảm chỉ còn khoảng 4,32% và 3,92%; đến năm 2022 các ngành đã bắt đầu phục hồi và giá trị đóng góp có sự tăng trưởng ước đạt 4,04%. Giá trị sản xuất của các ngành Công nghiệp Văn hóa Việt Nam giai đoạn 2018-2022 đóng góp ước bình quân đạt 1,059 triệu tỷ đồng (tương đương khoảng 44 tỷ USD). Trong đó, hoạt động nghệ thuật biểu diễn trong giai đoạn 2018-2022 có sự tăng trưởng, giá trị sản xuất bình quân tăng 5,59%/năm, giá trị gia tăng của lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn bình quân tăng 5,67%/năm. Việt Nam có tiềm năng phát triển thị trường âm nhạc, có đủ điều kiện và cơ sở vật chất để thực hiện các chương trình biểu diễn âm nhạc lớn, quy mô quốc tế.

Theo Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả Trần Hoàng, việc khai thác, sử dụng tác phẩm âm nhạc hiện nay, đặc biệt là việc cấp phép sử dụng xuyên biên giới trên không gian mạng đang đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết. Nhiều hành vi xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc được thực hiện thông qua các hành vi chiếm đoạt, mạo danh tác giả, chủ sở hữu quyền; sao chép, công bố, phân phối tác phẩm, sửa chữa tác phẩm mà không có sự đồng ý của tác giả hoặc chủ sở hữu, gây thiệt hại đáng kể cho các chủ thể quyền, đồng thời cũng gây nhiều khó khăn cho các cơ quan quản lý, thực thi trong việc phát hiện và xử lý.

Tại Diễn đàn này, bên cạnh việc trao đổi thông tin và kinh nghiệm về bảo hộ quyền tác giả giữa Việt Nam và Hàn Quốc, trong đó có vai trò quan trọng của các tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan, các nhà cung cấp dịch vụ trung gian của 2 quốc gia. Diễn đàn này cũng là một cơ hội tốt để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp của Việt Nam và Hàn Quốc trong ngành Công nghiệp Âm nhạc trao đổi thông tin, kinh nghiệm và tìm kiếm cơ hội hợp tác trong thời gian tới - Cục trưởng nhấn mạnh.

Phát biểu tại diễn đàn, Chủ tịch Cơ quan bảo vệ bản quyền Hàn Quốc - Park Jung Youl - cho biết, đây là thời kỳ cần nhiều sự hợp tác, đặc biệt trong kỷ nguyên AI có rất nhiều vấn đề liên quan đến bản quyền cần bàn. Thời kỳ này cần nhiều hơn nữa những nỗ lực của cả người sáng tạo lẫn người tiêu dùng, đặc biệt là trong những vấn đề về bản quyền tác giả. Hiện nay, việc vi phạm bản quyền được phát hiện nhiều trên các nền tảng, nếu chúng ta có thể chia sẻ các kinh nghiệm thì sẽ góp phần nâng cao nhận thức về giá trị của tác quyền của người dân. 

Trong khuôn khổ Diễn đàn, đại biểu tham dự đã tham gia trao đổi, bàn thảo về các chính sách và xu hướng bản quyền trên môi trường số, phương án hợp tác giữa hai quốc gia để phát triển bản quyền và công nghiệp văn hóa.