Dự án Luật Phòng thủ dân sự: Bảo đảm chặt chẽ, không chồng chéo với các luật hiện hành

Chiều 6/4, các đại biểu dự Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận Dự án Luật Phòng thủ dân sự (PTDS).

Nhiều nội dung được chỉnh lý, bổ sung mới, sắp xếp, bố cục lại

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết dự thảo Luật có bố cục gồm 7 chương và 57 điều, so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 đã giảm 14 điều. Nhiều nội dung đã được chỉnh lý, bổ sung mới và sắp xếp, bố cục lại các điều, mục trong các chương của dự thảo Luật cho hợp lý, thống nhất. 

Trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH), dự thảo Luật đã được chỉnh lý lại quy định về phạm vi điều chỉnh; chỉnh lý lại khái niệm về sự cố, thảm họa; quy định rõ thêm các nội dung khác của dự thảo Luật liên quan đến hoạt động PTDS. 

Để bảo đảm tính thống nhất trong việc xác định cấp độ PTDS tại dự thảo Luật, tiếp thu ý kiến các ĐBQH, dự thảo Luật đã chuyển nội dung Điều 21 về Điều 6 dự thảo Luật Chính phủ trình và sửa lại thành "Cấp độ phòng thủ dân sự và ban bố tình trạng thảm họa", đồng thời, quy định hoạt động PTDS được chia thành 3 cấp độ gắn với tính chất, mức độ, khả năng ứng phó của các lực lượng và cấp chính quyền để ứng phó với các sự cố, thảm họa. 

Qua Báo cáo tổng kết và kết quả khảo sát thực tế, Thường trực UBQPAN nhận thấy hiện nay, hệ thống tổ chức, chỉ đạo, chỉ huy PTDS ở Trung ương và các bộ, ngành, địa phương chưa thống nhất, nên công tác chỉ đạo, chỉ huy PTDS khó thông suốt, lúng túng trong quá trình triển khai thực hiện. Do đó, việc hợp nhất các Ban Chỉ đạo, Ban Chỉ huy là cần thiết, nhằm thu gọn đầu mối và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan này. 

Về Quỹ Phòng thủ dân sự, cơ quan chủ trì soạn thảo và đa số ý kiến Thường trực UBQPAN tán thành với loại ý kiến đề nghị giữ như dự thảo Luật Chính phủ trình. Tuy nhiên, do đây là vấn đề còn có ý kiến khác nhau nên Thường trực UBQPAN thống nhất với cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị ĐBQH cho ý kiến về 2 phương án.

Cụ thể, phương án 1: Giữ quy định về Quỹ PTDS như dự thảo Chính phủ trình và có chỉnh lý một số nội dung cho phù hợp như Điều 44 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý. Phương án 2: Quy định "Trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng Chính phủ thành lập quỹ theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng chống, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa".

Ngoài những vấn đề nêu trên, trên cơ sở nghiên cứu, tiếp thu ý kiến ĐBQH, ông Lê Tấn Tới cho hay dự dự thảo Luật đã được rà soát, chỉnh sửa nội dung và thể thức, kỹ thuật lập pháp ở 46 điều; sắp xếp lại một số điều, chương, mục để bảo đảm tính thống nhất ngay trong dự thảo Luật và trong hệ thống pháp luật, khả thi và dễ áp dụng.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, dự án Luật Phòng thủ dân sự đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại 3 phiên họp. Luật có ý nghĩa và phạm vi tác động sâu rộng đến nhiều mặt đời sống xã hội, đến an nguy của người dân, cộng đồng hoặc của cả nền kinh tế. Đây là một dự án luật có phạm vi rộng, phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều văn bản pháp luật hiện hành. Quá trình tiếp thu, chỉnh lý yêu cầu phải rà soát kỹ lưỡng để quy định chặt chẽ, cụ thể, rõ ràng, tránh chồng chéo, mâu thuẫn với các văn bản pháp luật có liên quan, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật và tính khả thi. 

Thảo luận tại Hội nghị, các ĐBQH đã cho ý kiến vào một số vấn đề lớn của dự án luật liên quan đến: Đối tượng, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật; khái niệm sự cố thảm họa, các tiêu chí, điều kiện, mức độ thiệt hại và thẩm quyền đánh giá, xác định thảm họa; quy định về cấp độ PTDS; quy định biện pháp trong tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh; thẩm quyền chỉ đạo, chỉ huy hoạt động PTDS; công trình PTDS; thẩm quyền điều động, huy động lực lượng, phương tiện khắc phục hậu quả sự cố thảm họa.

Bảo đảm không chồng chéo với phạm vi điều chỉnh của các luật hiện hành

Làm rõ các vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết sẽ tổng hợp đầy đủ các ý kiến phát biểu để nghiên cứu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật, bảo đảm khi Luật được ban hành sẽ đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.

Về phạm vi điều chỉnh, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương nhấn mạnh dự thảo Luật đã phân định rõ về phạm vi điều chỉnh, bảo đảm không chồng chéo với phạm vi điều chỉnh của các luật hiện hành. Theo đó, dự thảo Luật PTDS chỉ quy định về nguyên tắc hoạt động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục đối với các sự cố thảm họa khi việc ứng phó, khắc phục vượt quá khả năng của lực lượng chuyên trách thuộc các bộ, ngành của địa phương.

Dự thảo Luật chỉ quy định những nội dung chung liên quan đến hoạt động PTDS và một số vấn đề mới mà các luật khác chưa quy định như đánh giá nguy cơ xảy ra sự cố thảm họa để xây dựng các chiến lược, kế hoạch, căn cứ để xác định cấp độ PTDS, các biện pháp PTDS tương ứng với mỗi cấp độ PTDS mà chính quyền địa phương được phép áp dụng, hoạt động PTDS trên các vùng biển Việt Nam mà không thuộc phạm vi quản lý của UBND cấp tỉnh; biện pháp PTDS trong tình trạng khẩn cấp, biện pháp được áp dụng trong tình trạng chiến tranh...

Thượng tướng Nguyễn Tân Cương cho biết dự thảo Luật đã phân định rõ về phạm vi điều chỉnh, bảo đảm không chồng chéo với phạm vi điều chỉnh của các luật hiện hành. Đồng thời, dự thảo Luật đã thể chế hóa Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị để quy định hoạt động PTDS được thực hiện từ sớm, từ xa, phòng là chính.

"Phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Phòng thủ dân sự không chồng chéo với các luật hiện hành. Tuy nhiên, qua ý kiến của các đại biểu, Ban soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu bổ sung một số từ ngữ vào để bảo đảm chặt chẽ hơn", Thượng tướng Nguyễn Tân Cương khẳng định.

Xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 5

Kết luận về nội dung trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết Hội nghị đánh giá cao cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã phối hợp chặt chẽ trong tiếp thu, giải trình; các đại biểu đã tương đối đồng thuận với báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đồng thời, các đại biểu cũng đưa ra nhiều ý kiến về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của dự thảo Luật cùng các nội dung cụ thể khác như: Các dạng thảm họa, sự cố; đánh giá mức độ rủi ro về thảm họa, sự cố và cấp độ PTDS; về xây dựng hệ thống công trình PTDS; về các biện pháp được áp dụng ở các cấp độ; về cơ quan chỉ đạo, chỉ huy và về Quỹ Phòng thủ dân sự… 

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp đầy đủ ý kiến của ĐBQH, chuyển cho các cơ quan chuyên môn, tiếp tục nghiên cứu tiếp thu giải trình. 

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan soạn thảo để nghiêm túc tiếp thu đầy đủ ý kiến của ĐBQH, hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 5.